دهه کرامت؛ تداعی گر مفاهیم سازنده در فرهنگ اسلام

به گزارش «مبلغ» به نقل از شبستان، دهه کرامت، دهه اول ماه ذی‌القعده که آغاز آن با ولادت حضرت معصومه(علیهالسلام) است و پایانش با ولادت حضرت ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(علیه السلام). این دهه یادآور بسیاری از مطالب عالی و مفاهیم بلند و سازنده و ارزشمند است. دهه کرامت یادآور لطیف‌ترین علائق و مهر و وفاهای کم‌نظیر یک خواهر نسبت به مقام شامخ و معنوی برادر است.

در اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری قمری، شهر مدینه چشم به راه تولد کودکی از خاندان پاک پیامبر بود. خانه امام کاظم (ع) حال و هوای دیگری داشت. نجمه، همسر آن بزرگوار به امید تولد فرزندش روز شماری می کرد و شور و شادی در خانه امام موج می زد. سرانجام انتظار به پایان رسید و خداوند دختری به امام هفتم حضرت امام کاظم(ع) بخشید و نوزادی نورانی و خوش سیما در خانه با صفای امام، چشم به جهان گشود تا دل همه اهل خانه را با تولدش غرق در شادی کند. پس از امام، شاید کسی به اندازه نجمه همسرآن حضرت، خوش حال نبود؛ زیرا بعد ازگذشت ۲۵ سال این دومین فرزندی بود که پروردگار به او عنایت می کرد. ۲۵سال پیش در همین ماه؛ نجمه پسری به دنیا آورد تا پس از پدر، به امامت برسد. آری، درست در سال ۱۴۸ هجری قمری بود که با تولد علی که بعدها به «رضا» شهرت یافت، نجمه، تولد نخستین فرزندش را جشن گرفت. اینک پس از سال ها، خداوند دختری به او و همسرش، امام کاظم(ع) و خواهری به رضا(ع) عطاکرد. امام کاظم (ع) به سبب عشق و علاقه خاصی که به حضرت فاطمه زهرا(س) داشت، نام نوزادش را «فاطمه» گذاشت که به خاطر سرشت پاک و پرهیزکاری اش، پس ازمدتی «معصومه»خوانده شد؛ چون مانند پدرگرامی اش، از گناه و بدی دور بود.

بهره گیری از فضائل و سرچشمه دانش

دیرى نپایید كه حضرت معصومه(س) در همان سنین كودكى با مصیبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد، مواجه شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت على بن موسى الرضا علیه السلام قرار گرفت.

حضرت معصومه(س) در پرتو عنایات برادر بزرگوار خود و در خانداني كه سرچشمه علم، تقوا و فضايل اخلاقي بود، پرورش يافت. به جهت اینکه حضرت رضا(ع) عهده دار تعلیم و تربیت ایشان بود، در اثر توجهات زياد آن حضرت، به مقامي والا دست يافتند و زبانزد همگان شدند.

یکه تاز در معیارهای ارزشی اسلام و والا در علم و عمل

به راستي كه حضرت معصومه عليها سلام همچون جده اش حضرت زهرا سلام الله عليها در معيارهاي ارزشي اسلام يكه تاز عرصه ها و در علم، كمالات و قداست گوي سبقت را از ديگران ربوده بود. وي تافته اي ملكوتي و جدا بافته و ساختار وجودي او از ديگران ممتاز بود. همان گونه كه پيامبر(ص) در شأن حضرت زهرا سلام الله عليها فرمود:‌ “فداها ابوها” : (پدرش به فدايش باد)، حضرت موسي بن جعفر عليه السلام نيز در شان حضرت معصومه عليها سلام فرمود: «فداها ابوها»حضرت معصومه عليها سلام همنام حضرت فاطمه زهراست در اين نام رازها نهفته است. يكي از رازها اين بود كه در علم و عمل از رقباي خود پيشي گرفته و ديگر اين كه از ورود شيعيان به آتش دوزخ جلوگيري مي نمايد.

حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشيع است و مقام علمي بلندي دارد. نقل شده كه روزي جمعي از شيعيان، به قصد ديدار حضرت موسي بن جعفر(ع) و پرسيدن پرسش هايي از ايشان، به مدينه منوره مشرف شدند. چون امام كاظم (ع) در مسافرت بود، پرسش هاي خود را به حضرت معصومه(س) كه در آن هنگام كودك خردسالی بيش نبود، تحويل دادند. فرداي آن روز براي بار ديگر به منزل امام رفتند، ولي هنوز ايشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش هاي خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدي به خدمت امام برسند، غافل از اين كه حضرت معصومه (س) جواب پرسش ها را نگاشته است. وقتي پاسخ ها را ملاحظه كردند، بسيار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاري فراوان، شهر مدينه را ترك گفتند. از قضاي روزگار در بين راه با امام موسي بن جعفر (ع) مواجه شده، ماجراي خويش را باز گفتند. وقتي امام پاسخ پرسش ها را مطالعه كردند، سه بار فرمود: پدرش فدايش.

حضرت معصومه عليها سلام در قم

در سال ٢٠٠ هجرى قمرى در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون این که کسى از بستگان و اهل بیت خود را همراه ببرند راهى خراسان شدند.

یک سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه (س) به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد. این جا بود که آن حضرت نیز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب(س) پیام مظلومیت و غربت برادر گرامیشان را به مردم مؤمن و مسلمان مى رساندند و مخالفت خود و اهل بیت (ع) را با حکومت حیله گر بنى عباس اظهار مى کرد. بدین جهت تا کاروان حضرت به شهر ساوه رسید عده اى از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانى مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتى بنابر نقلى حضرت(س) معصومه را نیز مسموم کردند.

به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را نمود. پرسید: از این شهر«ساوه» تا «قم» چند فرسنگ است؟ آن چه بود جواب دادند، فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که مى فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما است. بزرگان شهر قم وقتى از این خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و در حالى که «موسى بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت را به دوش مى کشید و عده فراوانى از مردم پیاده و سواره گرداگرد کجاوه حضرت در حرکت بودند، حدوداً در روز ٢٣ ربیع الاول سال ٢٠١ هجرى قمرى حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى که امروز «میدان میر» نامیده مى شود شتر آن حضرت در جلو در منزل «موسى بن خزرج» زانو زد و افتخار میزبانى حضرت نصیب او شد.

آن بزرگوار به مدت ١٧ روز در این شهر زندگى کرد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود.

محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به نام «بیت النور» هم اکنون محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است.

سرانجام در روز دهم ربیع الثانى و «بنا بر قولى دوازدهم ربع الثانى» سال ٢٠١ هجرى پیش از آن که دیدگان مبارکش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان دیده از جهان فروبست و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاند.

حضرت معصومه(س)؛ کریمه اهل بیت

ذکیه دوستکام، مدیر گروه معارف دانشگاه بجنورد هم در گفتگو با خبرنگار شبستان، ضمن تبریک ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) و روز ملی دختران، می گوید: پس از حضرت فاطمه(س)، فقط خواهر امام رضا(ع) به لقب معصومه معروف است، همچنین کریمه اهل بیت و شفیع روز خدا از دیگر القاب حضرت فاطمه معصومه است.

وی با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) درباره فاطمه معصومه(س) عنوان می کند: امام صادق(ع) فرمودند: “از فرزندان من فردی در قم دفن می شود که هر کس ایشان را زیارت کند و جایگاه و شأن او را به جای آورد، بهشت بر او واجب می شود”، هم چنین حضرت فاطمه معصومه(س) به لحاظ جایگاه رفیعی که دارد، در زمان حیاتش نسبت به مردم بخشش و بزرگواری داشت و شفیع افراد پس از رحلتشان است.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به وجود زیارتنامه برای حضرت معصومه(س) عنوان می کند: عالمه آل عبا لقب دیگر حضرت معصومه(س) است به معنای دانشمند فقیه که روایت است در زمان امام موسی کاظم(ع)، گروهی از دوست داران امام برای دریافت پاسخ سوالاتشان به مدینه آمدند، اما امام موسی کاظم(ع) در مدینه نبودند و آنها سوالات را به حضرت معصومه دادند و پاسخشان را دریافت کردند، این گروه سوال کننده در راه برگشت امام موسی کاظم(ع) را می بینند و با نشان دادن پاسخ سوالاتشان، امام موسی کاظم در مورد حضرت معصومه و علم و آگاهی ایشان می فرمایند: پدرش به فدایش باد.

وی می افزاید: محدثه آل طاها لقب دیگر حضرت معصومه است، به معنای روایت کننده حدیث از پیامبر(ص)، چرا که روایت داریم حضرت معصومه احادیث زیادی به نقل از اجدادش و پیامبر(ص) نقل کرده است.

وی با تاکید بر اینکه در تاریخ زندگی اهل بیت، پس از امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) بعنوان خواهر و برادر، این حس قشنگ بین امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) نیز وجود داشت، به گونه ای که امام رضا(ع) که به اجبار مأمون به خراسان آمدند، پس از یکسال دعوتنامه ای برای حضرت معصومه نوشتند مبنی بر آمدن به خراسان و ایشان هم اشتیاق دیدار برادر را داشت، همراه ۲۳ نفر از اقوام و تعدادی کنیز و غلام راهی خراسان شد.

وی بیان می کند: از ۲۳ نفر، ۵ نفر برادر و تعدای برادرزاده و غلام و کنیز بودند که حضرت معصومه با رسیدن به ساوه، که در آن زمان ماموران با مأمون در این منطقه زیاد بودند، همه همراهان فاطمه معصومه را به شهادت می رسانند و ایشان و چند کنیز زنده می مانند که مردم قم با اطلاع از حضور ایشان، وی را به قم برده و پرستاری می کنند.

وی با اشاره به اینکه فاطمه معصومه(س) ۱۷ روز مهمان مردم قم بود و سپس رحلت کرد، می گوید: برای ایشان قول شهادت هم داریم، اینکه فاطمه معصومه از شدت ناراحتی شهادت ۲۳ نفر از نزدیکانش از دنیا رفتند، هم چنین نقل است حضرت را در ساوه مسموم کردند که پس از ۱۷ روز به شهادت رسیدند.

دوستکام با بیان اینکه فاطمه معصومه(س) در سال ۲۰۱ هجری و سن ۲۸ سالگی رحلت کردند، می افزاید: ایشان به دلیل نبود هم کفو ازدواج نکردند، اما این امر نباید مورد سوء استفاده برخی دختران جامعه ما قرار گیرد، چرا که حضرت معصومه(س) به دلیل داشتن درجاتی از عصمت، هم کفوی برایش وجود نداشت.

حضرت فاطمه معصومه(س)؛ الگویی برای تمام دختران ایرانی

این استاد حوزه و دانشگاه، با اشاره به نام گذاری روز تولد حضرت معصومه به نام روز ملی دختران، اظهار می کند: متاسفانه امروزه الگوهایی برای پسران و دختران ما وجود دارد که خیلی مناسب شأن فرد مسلمان نیست، و تعدادی بازیگر و خواننده غیر مسلمان الگوی جوانان جامعه شده است، در حالیکه در تاریخ اسلام، الگوهایی مانند فاطمه زهرا(س)، خدیجه کبری(س)، زینب(س) داریم.

وی تصریح می کند: نباید عنوان شود که ائمه هزار و ۴۰۰ سال پیش زندگی می کردند و معصوم بودند و نمی توان از زندگی ایشان تأسی کرد، درحالیکه هرچند مدل زندگی شاید متفاوت شده باشد، اما نوع نگرش به زندگی و برداشت از اسلام نباید تغییر کند.

دوستکام با تاکید بر اینکه آرامش در زندگی، نخستین چیزی است که ائمه معصوم(ع) خواستار توجه مردم به آن هستند، می گوید: حضرت معصومه(س) در دوران اوج اختناق و شکنجه، اسلام، علم و شأن و منزلتشان را حفظ می کند و بعنوان فقیه و دانشمند عالم مورد استقبال عالمان حتم قرار می گیرد.

وی بیان می کند: دختران جامعه ما باید به جای الگوهای نامناسب غربی، شأن و منزلت خود را حفظ و در علم آموزی و عمل به تعالیم اسلام و قرآن، به حضرت معصومه(س) تأسی کنند.