حمایت مقتدرانه یا سلب آزادی؟
مبلغ/ دختر، گوهر ارزشمند خانواده است. وجودش برکت است و حضورش مایه آرامش. چنان‌که رسول گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: هر که را دختری است، خداوند یاری‌دهنده او، برکت‌بخش به او و آمرزنده او خواهد بود.
به گزارش «مبلغ» به نقل از قدس آنلاین، دختر، گوهر ارزشمند خانواده است. وجودش برکت است و حضورش مایه آرامش. چنان‌که رسول گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: هر که را دختری است، خداوند یاری‌دهنده او، برکت‌بخش به او و آمرزنده او خواهد بود.
چنین گوهری آنگاه که معطر به حیا و متانت شود، بیش از پیش می‌درخشد و نه تنها خانواده، که جامعه به شمیم وجودش مباهات می‌کند. با چنین نگاهی، تعیین ملاحظات ورود به حریم دختران و توقع رفتار عفیفانه به معنای سلب حقوق و آزادی‌های فردی آن‌ها نیست.
رئیس اندیشکده زن و خانواده دانشگاه امام حسین(ع) در گفت‌وگو با ما به چرایی این ملاحظات و توقعات از دختران اشاره می‌کند.
هنجارهایی برای داشتن امنیت
مینو اصلانی با اشاره به اینکه توجه به آیین‌ها، سنت‌ها و هنجارها در زندگی اجتماعی چارچوبی برای بهره‌مندی از یک زندگی آرامش‌بخش در کنار یکدیگر است، می‌گوید: هرگاه این هنجارها شکسته شود، آن جامعه به سوی بی‌مبالاتی، شکسته شدن حدود اجتماعی، ایجاد خشونت و اضطراب، بروز تضادهای روحی و روانی، تنهایی و در نتیجه اضمحلال پیش می‌رود.
اصلانی ادامه می‌دهد: به دلیل اهمیتی که در جامعه ما به جایگاه خانواده داده می‌شود و اهمیتی که برای دختران قائل هستیم، مجموعه‌ای از رفتارها به عنوان عرف و هنجار وجود دارد که نه تنها محدودیت نیست، بلکه موجب افزایش امنیت آن‌ها می‌شود. البته والدین نیز ضمن اینکه قوانین و مقررات شفاف و روشنی را برای فرزندان وضع می‌کنند، باید مراقب باشند این الزامات موجب محدودیت حضور فعال آن‌ها در جامعه نشود و بکوشند به جای بایدها و نبایدهای گاه غیرمنطقی که برای فرزندان به‌ویژه دختران خود در نظر می‌گیرند، عزت نفس آن‌ها را تقویت کنند و با محبت توأم با احترام آن‌ها را در مسیری قرار دهند که بتوانند با در نظر گرفتن اهداف عالیه برای خود، مقتدرانه برای دستیابی به آن‌ها گام بردارند.
حمایت محدودیت نیست
به گفته اصلانی، دختران به دلیل برخورداری از روحی لطیف بیشتر مورد حمایت خانواده قرار می‌گیرند؛ اما این حمایت محدودیت نیست، بلکه نوعی مراقبت و ابراز محبت ارزشمند از سوی والدین محسوب می‌شود.
امروز در برخی از کشورهای غربی جنبشی با عنوان «احیای پدرسالاری» شکل گرفته است. در آمریکا خانم پروفسور وندی شلیت در کتاب «دختران به عفاف روی می‌آورند» توضیح داده دختران آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند که وقتی از حمایت خانواده به‌ویژه حمایت پدر برخوردار بوده‌اند؛ عزت نفس، احترام، آرامش و احساس امنیت بیشتری داشته‌اند و این حمایت موجب افتخار آن‌ها بوده و اکنون که سبک زندگی آن‌ها تغییر کرده، مایل هستند این سنت را احیا کنند، در حالی که ممکن است در فرهنگ برخی از خانواده‌های ما درزمینه واژه «پدر سالاری » احساس خوبی وجود نداشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه دختران نباید حمایت‌ها را با محدودیت اشتباه بگیرند، اضافه می‌کند: این حمایت‌ها نه تنها قید و بندی برای حضور آن‌ها در مدرسه، دانشگاه، جامعه و محیط کار ایجاد نمی‌کند، بلکه موجب می‌شود محکم‌تر در جامعه گام بردارند و در مواجهه با جنس مخالف خود عقلانی‌تر رفتار کنند، زیرا می‌توانند با تکیه بر حمایت‌های خانوادگی احساساتشان را منطقی‌تر مدیریت کنند و با هر نگاه و اظهار محبتی وابسته نشوند و اجازه سوءاستفاده به دیگری ندهند. بنابراین اتکای دختران ما به حمایت‌های خانوادگی و رعایت هنجارها محدودیت نیست و در واقع اتکا به عقلانیت و برخورداری از زندگی سالم و به‌دور از آسیب‌پذیری از آسیب‌های اجتماعی است.
معاون زن و خانواده ستاد کل نیروهای مسلح ادامه می‌دهد: اینکه والدین وقت می‌گذارند و دخترشان را برای بردن به مدرسه و یا دانشگاه همراهی می‌کنند ایجاد محدودیت برای او نیست، بلکه نشان‌دهنده ارزشمند بودن دختر برای والدین است و کم‌لطفی است اگر دختران با مقایسه این رفتارها با رفتارهایی که در سبک زندگی غربی حاکم است، این محبت را با محدودیت اشتباه بگیرند و تصور کنند این رفتار والدینشان مانع استقلال و رشد اجتماعی آن‌ها می‌شود.
اصلانی تأکید می‌کند: رعایت هنجارهای خانوادگی و همچنین هنجارهای اجتماعی از سوی دختران به هیچ وجه محدودیتی برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند و مانع فعالیت فردی و اجتماعی آن‌ها نمی‌شود، چراکه چنانچه رعایت این هنجارها موجب ایجاد محدودیت برای دختران می‌شد امروز جمعیت دختران دانشجوی ما از جمعیت پسران در دانشگاه‌های کشور پیشی نمی‌گرفت و در محیط‌های کاری شاهد حضور زنان جوان و دختران نبودیم.
مثل «خانم‌ها» رفتار کنید
وی با بیان اینکه بر اساس آمارها در انگلیس هر هفته بیش از چهار هزار مورد تعدی و تعارض به دختران در معابر عمومی، بوستان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز خرید می‌شود، ادامه می‌دهد: وقتی پوشش دختران در جامعه یک هنجار تلقی می‌شود، نباید آن را با ایجاد محدودیت اشتباه بگیریم، چراکه رعایت این هنجار موجب افزایش امنیت جنسی آن‌ها در جامعه می‌شود. پوشش مناسب برای زنان و دختران عفیف ایرانی یک عرف و هنجار اجتماعی است که بر اساس فرهنگ غنی ایرانی از چند هزار سال پیش تاکنون مرسوم بوده است؛ چنان‌که در تاریخ کهن ایرانی زنانی که از پوشش مناسب برخوردار بودند بیشتر مورد احترام قرار می‌گرفتند. حکیم توس در شاهنامه خود از دختران و زنان ایرانی و رفتارهای عفیفانه آن‌ها یاد می‌کند. این‌گونه است که وقتی از دختران خود می‌خواهیم مثل «خانم‌ها» رفتار کنند، یعنی به‌گونه‌ای لباس بپوشند و رفتار کنند که دیگران به خود اجازه ندهند به حریم شخصی‌شان تعرض و تعدی کنند و در عوض، خود را ملزم کنند به فردیت و حریم آن‌ها احترام بگذارند.
اصلانی اضافه می‌کند: مفهوم «خانم بودن» نه تنها هیچ تعارضی با نشاط اجتماعی، علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی ندارد، بلکه به دختران ما این امکان را می‌دهد تا در حوزه‌های فکری و اندیشه‌ای خود در جامعه با ثبات گام بردارند و با حفظ حریم خصوصی خود کرسی‌های متعدد علمی، فرهنگی، کارآفرینی و یا اشتغال را کسب کنند.