یک روانشناس: یادگیری مهارت «همدلی» سبب پایداری خانواده‌ها می‌شود
مبلغ/ مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت: یادگیری و تقویت مهارت همدلی و به کار بستن آن در خانه و خانواده سبب قوام زندگی و پایداری خانواده ها می شود.
به گزارش «مبلغ»، مهتا سنگستانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه باید همدلی را بیاموزیم و در خانواده همدل باشیم اظهار داشت: در دنیای امروز که شاهد افزایش روز افزون استرس و تنش‌های اغلب منفی و پیامدهای ناشی از آن شامل خشونت‌های روانی، اجتماعی و خانوادگی هستیم، لزوم به کارگیری راهکارهای مقابله ای با این پیامدها بیش از پیش احساس می‌شود.
وی اضافه کرد: چرا که این پیامدها نه تنها بر زندگی اجتماعی افراد تاثیر سوء دارد بلکه نتایج زیانبار آن در روابط خانوادگی موجب از هم پاشیدگی خانواده می‌شود که افزایش آمار طلاق گواه این موضوع است.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان،«همدلی» را یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری از این آثار سوء دانست و افزود: «همدلی» یکی از مولفه‌های شخصیتی است که در روابط بین فردی به ویژه در میان زوجین بسیار مهم است.
سنگستانی توضیح داد: همدلی در واقع پاسخی است که یک نفر از نظر عاطفی، شناختی و اجرایی به دیگران می‌دهد یعنی فرد ظرفیت احساس مشابه با دیگران و توانایی درک درست از شرایط و واکنش‌های آنها را داشته باشد، همچنین بتواند به این حالات و شرایط پاسخ مناسب بدهد.
وی با بیان اینکه «همدلی» با «همدردی» تفاوت دارد اضافه کرد: همدردی با فردی که برای حل مشکل خود مستاصل و ناتوان است یعنی مانند او احساس عجز و ناتوانی کردن در حل مشکل کمکی نمی کند.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان تاکید کرد: همدلی با تاثیر گذاشتن بر انگیزه‌های بین فردی، سبب هدایت تعاملات اجتماعی و شکل گیری روابط بین افراد شده و سازگاری را در زندگی زناشویی افزایش می دهد همچنین همدلی والدین تاثیرات مثبتی بر سازگاری و سلامت روان کودکان دارد.
سنگستانی با تاکید بر اینکه برای پایداری خانواده باید موانع همدلی را کاهش داد گفت: یکی از موانع همدلی «پرت کردن حواس» طرف مقابل و در واقع، مسدود و متوقف کـردن احساسات او اسـت.
وی بیان کرد: جلوگیری از بیان احساسات توسط افراد سبب گام برداشتن در مسیر جدایی و دوری بیشـتر شده و سعی در عوض کردن موضوع با بیان جملاتی مثل «حـالا بلند شو، دست و صورتت را بشوی، بعد درباره اش باهـم صحبـت می کنیم» نیاز بـه همدلی طرف مقابل را ارضـا نمی‌کند.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان اضافه کرد: اگر در وضعیتـی کـه فـرد نیاز به همدلی دارد شروع به سـؤال، کنکاش و بازجویی کردن در مورد موضوع با بیان «کـی رفتـی آنجـا؟»، «اصـلاً چه شـد کـه تـو تصمیـم گرفتـی ایـن کار را بکنی؟» نه تنها کمکی نکرده ایم بلکه این روش مانع همدلی در خانواده می شود.
سنگستانی افزود: همچنین «اصلاح» یا «تفسیر کردن» حرف‌ها یا واکنش‌های طرف مقابل، در مواقعی که او به همدلی نیاز دارد باعث احساس شرمندگی وی شده، در صمیمیت روابط بین فردی تاثیر منفی دارد.
وی با بیان اینکه همدردی بی چون و چرا در اتفاقات و پیشامدهای زندگی باعث افزایش احساس عجز و ناتوانی افراد می شود اظهار داشت: تفاوت‌های بین فردی ناشی از تفاوت های ژنتیکی افراد و تفاوت در محیط زندگـی آنها بوده و هر فرد ساختار ژنتیکی خاص و هـر خانـواده شـیوه و روش تربیتی مخصـوص بـه خود را دارد بنابراین با شیوه صحیح پرورش و تربیت کودکان می توان همدلی کردن را به آنان آموخت.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت: اولین قدم برای افزایش مهارت همدلی تمرین گوش دادن به صورت فعال است بنابراین برای این کار باید به خوبی و با تمام توجه به طـرف مقابلتان گوش داده، پاسـخ‌های مناسبی بدهید.
سنگستانی افزود: اگر در وضعیت گوش دادن به حرف کسی نیسـتید، بهتر است از او بخواهید که در زمان دیگری باهم صحبت کنید در این صورت، ناراحتی فرد بسیار کمتر از زمانی خواهد بود که با شما صحبت کند، ولی پاسخ نامناسب بگیرد.
وی با بیان اینکه بهتر است همدلی خود را بـا نشان دادن احساسات خود بیان کنید اضافه کرد: با عنوان اینکه «مطمئنم خیلی برایت سخت بوده است» یا «از خوشحال بودنت خوشحالم» طرف مقابل تان احساس می کند که شما درکش کرده اید.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت: بیشتر مواقع افرادی که با شما درد دل می کنند درست یا غلط موضوع را می دانند و تنها دنبال کسی برای تقسیم کردن نگرانی‌هایشان هستند بنابراین ضمن ارائه راهکار برای حل مشکل وی، از توصیه‌هـای کلیشه ای و مقصر نشان دادن او خودداری کنید.
سنگستانی ادامه داد: برای همدلی کردن با دیگران لازم است که تعصب را کنار گذاشته و حرف های دیگران را حتی اگـر مخالف آن هستید گوش دهید همچنین توجه داشته باشید که قرار نیست عقیده طرف مقابل را بپذیرید، بلکه فقط باید به آن احترام بگذارید.
وی اظهار داشت: برای اینکه بتوانید مهارت همدلی خود را بالا ببرید، باید در عکس العمل نشان دادن تعادل برقرار کنید یعنی نه این قدر عکس العمل نشان دهید که به مشکل فرد افزوده شود و نه چنان بی اهمیت باشید که احساس کند او را درک نمی‌کنید.
مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت: باید نسبت به حساسیت‌ها، دیدگاه‌ها و عقاید طرف مقابل شناخت داشت و سپس مسـائل را از دریچه چشم او دید در واقع، باید چارچوب ذهنی خود را به ذهن فرد دیگر نزدیک کرد تا زمینه سـخن گفتن فراهم و ارتباط برقرار شـود.
سنگستانی با بیان اینکه باید احساسات و هیجانات خود را کنترل کرد گفت: میزان مهارت افراد در بیان احساسات یـک ویژگی اجتماعی مهـم اسـت کـه بـه برقراری ارتباط هرچـه بهتر بـا دیگران کمک می کند مهارت بیان احسـاس به شکل مناسب یکی از اجزای سازنده هوش هیجانی اسـت که طـی آن فرد می تواند انگیـزه خود را حفظ و در مقابـل ناملایمات پایـداری کند.