سانسور در تاریخ‌نگاری زندگی این بانو چه دلائلی دارد؟
ناشناخته بودن زندگی حضرت معصومه(س) در گفت‌وگو با دکتر هادی انصاری
شکوفه مظفری پور: دلائل نامشخص بودن اطلاعات حضرت معصومه(س) چیست و سانسور در تاریخ نگاری زندگی خانواده اهل بیت(س) چه نقشی داشته است؟
دکتر هادی انصاری، خادم اعتاب مقدسه عراق در گفت‌وگو با خبرنگار «مبلغ» اظهار داشت:تاریخ ولادت و رحلت حضرت معصومه(ع) و دیگر امامان تقریبی و با هدف ناشناخته ماندن آنان برای آیندگان است.
چرا اطلاعات زیادی درباره زندگی حضرت معصومه(س) وجود ندارد؟
دکتر انصاری درباره نامشخص بودن سالروز ولادت حضرت معصومه(س) معتقد است: در منابع تاریخی اطلاعات زیادی درباره زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از جمله تاریخ تولد و وفات ایشان ثبت نشده است. درباره ازدواج حضرت نیز اطلاعات چندانی در دست نیست، اما مشهور است که ایشان هرگز ازدواج نکرده است.
خادم اعتاب مقدسه عراق افزود: اگرچه تاریخ دقیق ولادت آن بانوی بزرگ به طور دقیق روشن نیست اما تاریخ تقریبی استخراج شده در گذشته اول ذی‌القعده در سال١٧٣ است و این تاریخ ولادت قبل از انقلاب اسلامی توسط فضلای فرهنگی و به درخواست تولیت وقت استخراج شده است.
تاریخ ولادت تخمینی
انصاری در ادامه گفت: این تاریخ ولادت براساس تخمین سن حضرت معصومه(س) که در جوانی در شهر قم بر اثر تألمات روحی که در ساوه به دلیل حمله دژخیمان عباسی به کاروان آن بانوی مکرمه رسید و منجر به رحلت ایشان شد، استخراج شده است.
وی با بیان اینکه برای همه اهل تاریخ روشن است که تاریخ ولادت بسیاری از بزرگان به نحو دقیق به جهات مختلف از جمله نبود امکانات امروزی ضبط نشده است؛ اظهار داشت: تاریخ ولادت و درگذشت بسیاری از مشاهیر تقریبی است و گاهی براساس همین تشخیص تقریبی و بر حسب گمانه‌زنی برای آنان یادبود برگزار می‌کنند.
این عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران تاکید کرد: از طرفی راه تحقیق درباره مشخص نمودن تاریخ دقیق ولادت بسیاری از بزرگان بسته نیست، چون اختلاف در تاریخ رحلت و ولادت بسیاری از بزرگان حتی در تاریخ معاصر امری طبیعی است.
علت‌های نامشخص بودن اطلاعات
انصاری افزود: یکی از علت‌های نامشخص بودن این مهم، جو سیاسی و اختناق حاکمان بوده است که اجازه نمی‌دادند مردم با اهل بیت پیامبر(ص) ارتباط داشته و از اخبار آنان با خبر باشند.
وی زندانی و محصور بودن بیشتر امامان(ع) را گواهی روشن بر این مسأله دانست و یادآور شد: حاکمان مستبد اجازه نمی‌دادند درِ خانه اهل بیت(ع) به روی مردم باز باشد؛ در مقابلِ بیوت اهل بیت(ع) اقدام به جعل شخصیت و برجسته کردن افراد وابسته به خود می‌کردند تا فتاوایی به سود و پشتوانه فکری برای حاکمیت خود ساخته و اهل بیت(ع) و سادات و منسوبین به آنان را گمنام و در حصور فیزیکی، نظامی و فکری قرار دهند تا در جامعه شناخته نشوند؛ اینها توطئه‌های برخاسته از جو و فضای سیاسی در تاریخ بوده است.
سانسورگرایی در تاریخ‌نگاری اهل بیت(ع)
خادم اعتاب مقدسه عراق با اشاره به اینکه سانسورگرایی در تاریخ‌نگاری اهل بیت(ع) از آسیب‌های مهم این عرصه است که باید مورد تأمل واقع شود، تصریح کرد: در باب تاریخ‌نگاری نیز قلم به دستانِ وابسته به قدرت و سیاست و مزدوران حاکمیت و مستبدان جورپیشه، ضمن اینکه از ضبط وقایع و رویدادهای مربوط به اهل بیت(ع) اعم از فضایل و دیگر وقایع را سانسور کرده‌اند تا اساساً از شناخته شدن آنان برای آیندگان نیز جلوگیری شود، لذا وقایع مربوط به روز دقیق ولادت، شهادت و رحلت بزرگان از اهل بیت(ع) و وابستگان آنان ضبط نشده است.
انصاری با بیان اینکه نبود تاریخ و نگارش دقیق دلیل بر عدم تولد نیست، اظهار داشت: از بین رفتن آثار مربوط به اهل بیت(ع) و نابودی آنها بر اثر تعصبات فرقه‌ای یا بر اثر نبود امنیت و پنهان ماندن این آثار در محیط‌های بسته که سبب فراموشی یا از بین رفتن آنها شده است، تنها برخی از عوامل هستند.
وی افزود: سالهاست تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه (ع) در تقویم يكم ذی‌القعده و دهم ربیع‌الثانی تعیین شده است، همین طور تاریخ ولادت حضرت عبدالعظیم(ع) چهارم ربیع‌الثانی و وفات ایشان ١٥ شوال یاد شده است. تاریخ‌هایی که در هيچ‌یك از منابع اشاره بدان نگرديده و بر اساس گفته یک نفر در حوالی سال ١٣٤٣ قمری به نقل از منبع مجهولی آن را شایع کرده است.
انصاری تاکید کرد: تعيين نمادين روز تولد و وفات اين بزرگان بسيار ستودنی است اما از نظر تاريخى، مورد تاييد نبوده و منبع موثقی در اين راستا در دست نداريم.