در زمان حیات امام خمینی کسی به فکر جاه و مقام نبود

به گزارش «مبلغ» به نقل از شفقنا، آیت الله رحمت، عضو دفتر استفتائات بیت امام خمینی(ره) و از شاگردان ایشان، تأکید دارد که امام(ره) علاوه بر زبان، با قلم و قدم و با تمام توان، در خدمت مستضعفان و محرومان بود و مبارزه با ظلم و ظالم و مستکبران را خط مشی اصولی خود قرار داده بود. امام(ره) حکومت را وسیله ای برای تحقق عدالت می دانست و معتقد بود تحقق عدالت بدون سرکوب کردن مستکبران و چپاولگران میسّر نخواهد بود.

آیت الله رحمت می گوید: پس از امام(ره) نه تنها باری از روی دوش مردم و محرومین بر نداشتیم بلکه مشکل بر مشکل مردم اضافه کردیم و از «خدا محوری» که مورد تأکید حضرت امام(ره) بود، به «مَن محوری» رسیدیم.

وی معتقد است: امروز برای رفع مشکلات مردم باید به راهکارهایی که امام(ره) داشتند رجوع کنیم. امام تأکید داشتند که درآمدهای مملکت برای ملت است و باید برای مردم هزینه شود تا مردم در رفاه باشند؛ نه اینکه درآمدها به جیب عده ای خاص برود و هر روز فشار بیشتری بر مردم وارد شود.

امام خمینی(ره) چه اولویت و جایگاهی برای مردم و محرومان قائل بودند و دیدگاه ایشان نسبت به رسیدگی به مردم و محرومان چه بود؟ 

تمام هم و غم امام خمینی(ره) بر این بود که محرومیت را از جامعه برطرف کند. امام(ره) علاوه بر زبان، با قلم و قدم و با تمام توان، در خدمت مستضعفان و محرومان بود و مبارزه با ظلم و ظالم و مستکبران را خط مشی اصولی خود قرار داده بود. ایشان حکومت را وسیله ای برای تحقق عدالت می دانست و معتقد بود تحقق عدالت بدون سرکوب کردن مستکبران و چپاولگران میسّر نخواهد بود. به همین دلیل یکی از شعارهای اصلی و اولیه انقلاب اسلامی حمایت از مستضعفان بود و فضای کشور نیز فضای حمایت از مستضعفان و مبارزه علیه مستکبران بود.

امام(ره) خوب می دانست که در جامعه تا چه میزان محرومیت هست و از وضعیت مناطق کپر نشین و حاشیه نشین در سراسر کشور اطلاع داشت لذا علاوه بر اینکه رسیدگی به وضعیت معیشتی محرومین را اولویت قرار می داد، برای رفع محرومیت از کشور برنامه های ویژه ای را در دستور کار قرار می داد و به مسئولین تأکید داشت که در سریع ترین زمان باید این محرومیت ها برچیده شود. در کل نظر و تأکید امام بر رفع نیاز نیازمندان بود و تا آخرین لحظه عمر هم رنج می کشید و می گفت: من نتوانستم مشکل محرومین را برطرف کنم.

امام(ره) برای رفع محرومیت چه برنامه هایی را اجرایی کردند؟

به عنوان مثال امام(ره) دستور تشکیل جهاد سازندگی را دادند برای اینکه مردم خودشان روستاها را آباد کنند. یا مثلاً  حساب ۱۰۰ افتتاح کردند و هدف ایشان از افتتاح چنین حسابی تهیه مسکن برای اقشار ضعیف جامعه بود و تلاش داشتند با این روش مشارکت مردم در امور خیر را نیز افزایش دهند زیرا چنین مشارکت هایی علاوه بر رفع گرفتاری و مشکلات افراد نیازمند موجب ارتقاء سطح اخلاق در جامعه هم می شود. در همین دو موردی که به آن اشاره کردم کامل روشن است که امام بعد از خداوند، فقط به مردم تکیه داشتند، مردم را اقیانوس لایزال می دانستند و معتقد بودند هر کاری را که به مردم واگذار کند به بهترین وجه انجام می شود.

امام در همه برنامه ها و دستورات خود این اصل را در مدنظر قرار می داد که اکثریت جمعیت ایران اقشار ضعیف و متوسط هستند و اقدامی انجام نمی دادند که مردم تحت فشار قرار گیرند، اما متأسفانه برنامه هایی که پس از امام اجرایی شد، بسیار متفاوت بود و بعضاً فشار بسیاری بر مردم وارد شد و در مجموع خواسته امام که رفع نیاز محرومین بود، تحقق پیدا نکرد.

امام در شرایطی که مردم در مضیقه و مشکلات اقتصادی قرار می گرفتند، چه رویه ای در پیش گرفته و چه توصیه هایی داشتند؟

ایشان از دولت حمایت کردند، رهنمودهایی به مسئولین دادند و دولت هم توانست به گونه ای برنامه ریزی کند که در طول ۸ سال دفاع مقدس با همه کمبودهایی که به آن دچار بودیم، کشور را مدیریت کند. در آن زمان یک میلیون بشکه نفت با هزار مصیبت فروخته می شد و با همین درآمد از فروش نفت، کشور اداره می شد. دولت برای اینکه مردم تحت فشار نباشند برنامه ریزی کرد تا با کوپن، کالاهای اساسی با قیمت مناسب به دست مردم برسد. مردم هم در تلاشی متقابل در جبهه ها حضور می یافتند و از کشور دفاع می کردند. در حقیقت امام تأکید و تلاش می کرد که مشکلات مردم حل شود و از مردم حمایت می کردند، در مقابل هم دولت تلاش می کرد تا خواسته های امام را اجرایی و مشکلات مردم را به دستور امام برطرف کند؛ همین امر سبب می شد که مردم نیز طبق خواسته و دستور امام حرکت کنند.

از نظر امام چه کسانی با چه ویژگی های اخلاقی و عملی و رفتاری می توانند خدمتگزار مردم باشند و در رفع مشکلات و رسیدگی به مردم موفق خواهند بود؟

امام خمینی(ره) می گفتند ثروتمندان هرگز به خاطر تمکن مالی خود نباید در حکومت و حکمرانان و اداره کنندگان کشور اسلامی نفوذ کنند و مال و ثروت خود را به بهانه فخرفروشی و مباهات قرار بدهند و به فقرا و مستمندان و زحمتکشان، افکار و خواسته‌ های خود را تحمیل کنند.

با بررسی سخنرانی ها و پیام های امام خمینی(ره) مشخص است که ایشان یک نظر عمده داشت و آن اینکه «خدا محوری» اصل باشد و بر این مساله نیز بسیار تأکید داشتند؛ علاوه بر این تأکیدات، امام(ره) خودشان هم بسیار خدا محور بودند و در همه امور خدا را در نظر داشتند. به همین دلیل منِ مسئول اگر کارم را برای خدا انجام می دادم، مورد نظر امام هم بودم، اما اگر شخصی به خاطر جاه و مقام، مسئولیتی می پذیرفت یا اقدامی می کرد، مورد عتاب و خطاب امام قرار می گرفت. البته در زمان حیات امام(ره) هیچ کسی به فکر جاه و مقام نبود و همه برادر بودند و اکثر مردم و مسئولین با تقوا و خدا محوری پیش می رفتند به همین دلیل بسیار به ندرت گران فروشی، کم فروشی یا مشکلاتی از این دست را داشتیم، اما متأسفانه امروز وضعیتی به وجود آمده که نشان می دهد همه زحمات گذشته به هدر رفته است.

اشاره کردید که مسئولین و مردم به دنبال جلب رضایت امام(ره) بودند. چرا کسب رضایت امام(ره) تا این حد اهمیت داشت؟

امام(ره) مردم را دوست می داشت و تمام تلاش ایشان بر این بود که مشکلات مردم حل شود، علاقه امام به مردم و تلاش ایشان برای حل مشکلات، برای مردم محسوس بود لذا در مقابل نیز مردم به امام بسیار علاقه داشتند و برای کسب رضایت امام تلاش می کردند و به دنبال این بودند که حرف امام بر کرسی بنشیند.

طبق فرموده امام، انقلاب اسلامی انقلاب مستضعفان و انقلاب مردمی است، تا به امروز چقدر به مستضعفان و مردم که داعیه دار اصلی این انقلاب هستند، در ابعاد مختلف به خصوص معیشتی و اقتصادی توجه شده و مشکلات و دغدغه آنها برطرف شده است؟ در این مدت تا چه اندازه از فشار روی دوش مردم محروم برداشته شد؟

نه تنها باری از روی دوش مردم و محرومین بر نداشتیم بلکه مشکل بر مشکل مردم اضافه کردیم.

دلیل اصلی آن را چه می دانید؟

از «خدا محوری» به «مَن محوری» رسیدیم. در زمان امام(ره)، خداوند محور بود و بعد از امام «مَن» محور شد. وقتی مَن ها محور شدند، رانت خواری ها و دست اندازی به بیت المال و غیره رواج پیدا کرد و نتیجه آن وضعیتی است که امروز شاهدیم.

با توجه به شناخت شما از سیره و اندیشه های امام، اگر امروز امام در میان ما بودند، چه اصلاحاتی، در چه عرصه هایی انجام می دادند؟

امام افرادی را بر سر کار می گذاشتند که شایسته و با تقوا باشند. امام به تقوا بسیار اهمیت می دادند و در رفتار و گفتارشان نیز این ارزش و اهمیت را نشان می دادند. نمونه بارز آن در زمانی بود که امام در نجف بودند. ایشان شب ها در نجف بعد از ۲ ساعت و نیم که از مغرب می گذشت، بیرون می نشستند و فضلا و طلاب خدمت ایشان می آمدند و هر کسی سوال داشت از امام می پرسید و اگر مطلب علمی بود، مطرح می شد. امام نیم ساعت می نشستند و بعد به حرم تشریف می بردند. در طول آن نیم ساعت، افرادی می آمدند و به امام سلام می کردند و امام پاسخ آنها را می دادند، برخی دیگر که می آمدند، امام مقابل آنان نیم خیز می شدند و برخی که می آمدند، امام مقابل آنها تمام قامت بلند می شدند. در حقیقت امام به علما و فضلایی که با تقوا و با فضلیت بودند، احترام می کرد و به ما عملاً یاد می داد که باید چگونه رفتار کنیم.

مسئولین برای حمایت از محرومین و رفع شکاف طبقاتی و ریشه کنی فساد چه برنامه هایی را باید در دستور کار قرار دهند و برای عملی و اجرایی کردن این برنامه ها چه اقداماتی باید انجام شود؟

باید به راهکارهایی که امام داشتند رجوع کنیم. امام تأکید داشتند که درآمدهای مملکت برای ملت است و باید برای مردم هزینه شود تا مردم در رفاه باشند؛ نه اینکه درآمدها به جیب عده ای خاص برود و هر روز فشار بیشتری بر مردم وارد شود.

با توجه به روند فعلی چه آینده ای برای مردم و نسبت جامعه و نظام  با اهداف اولیه انقلاب و سیره امام پاثور هستید؟ چه باید کرد؟

امام ۱۵ سال برای آگاهی مردم رنج کشید، تبعید و زندان شد و همه صدماتی که دید برای روشنگری مردم بود. شاگردان امام هم در آن زمان تبعید شدند و زندان رفتند و شکنجه و اعدام شدند؛ همه این سختی ها را تحمل کردند تا مردم آگاه شوند. بعد از ۱۵ سال مردم آگاه شدند و انقلاب کردند. امروز هم مردم باید نسبت به اهداف انقلاب آگاهی پیدا کنند و مسئولین هم تأکیدات امام را مرور کنند و فراموش نکنند که امام صاحبان اصلی این انقلاب را مردم می دانست.

امام خمینی(ره) به خوبی آگاه بود که اگر قشر محروم جامعه، از انقلاب و نظام اسلامی سرخورده شوند، میدان برای زراندوزان بی درد و نامهربان باز خواهد شد و در نتیجه، مردم در تنگناهای اقتصادی قرار خواهند گرفت. بر این اساس تأکید داشتند: ما باید برای پیشبرد اهداف و منافع ملت محروم ایران برنامه‌ ریزی کنیم. ما باید در ارتباط با مردم جهان و رسیدگی به مشکلات و مسائل مسلمانان و حمایت از مبارزان و گرسنگان و محرومان با تمام وجود تلاش نماییم‌.

و در جای دیگر گفتند: «خدا نیاورد آن روزی را که سیاست ما و سیاست مسئولین کشور ما پشت کردن به دفاع از محرومین و رو آوردن به حمایت از سرمایه دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیشتری برخوردار شوند. معاذ اللَّه که این با سیره و روش انبیا و امیر المؤمنین و ائمه معصومین- علیهم السلام- سازگار نیست.»