اسلام امام زمان(عج) با اسلام فعلی چه تفاوت‌هایی دارد؟
مبلغ/ حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی ضمن اشاره به اینکه شاخص‌ترین اتفاق پس از ظهور گسترش عدالت است تصریح کرد: این تغییر اساسی در زندگی بشر مبتنی بر یک تغییر در عقیده و بینش و تفکر است. لذا در روایات ما بحثی مطرح شده است مبنی بر اینکه حضرت پس از ظهور، اسلام جدیدی ارائه خواهد کرد.
به گزارش «مبلغ» به نقل از ایکنا، نشست «نوسازی دین در عصر ظهور» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در صفحه شخصی او برگزار شد.
گزیده متن این جلسه را در ادامه می‌خوانید؛
درباره حضرت ولی عصر(عج) و تحولاتی که پس از ظهور حضرت اتفاق می‌افتد پرسش‌های مختلفی مطرح است. پرسش نخست این است که پس از ظهور چه اتفاقاتی رخ می‌دهد. شاخص‌ترین اتفاقی که پس از ظهور رخ می‌دهد فراگیری عدالت است ولی این تغییر اساسی در زندگی بشر مبتنی بر یک تغییر در عقیده و بینش و تفکر است. لذا در روایات ما بحثی مطرح شده است مبنی بر اینکه حضرت پس از ظهور، اسلام جدیدی ارائه خواهد کرد. اینکه منظور از این اسلام جدید چیست و این اسلام جدید با اسلام گذشته چه تفاوتی دارد و در عقیده مسلمان‌ها چه اتفاقی رخ خواهد داد، موضوعی است که امشب درباره آن صحبت می‌کنیم.
اسلام را از نو آغاز می‌کند
ابتدا به برخی از نصوصی که در این زمینه وجود دارد اشاره کنم و سپس به تحلیل این نصوص بپردازیم. تعبیر اسلام جدید در بسیاری از روایات ما دیده می‌شود و عده‌ای از محققین درباره اینکه منظور از اسلام جدید چیست به بحث پرداختند. در یکی از این روایات این تعبیر دیده می‌شود: «یصنع ما صنع رسول الله یهدم ما کان قبله کما هدم رسول الله امر الجاهلیة و یستانف الاسلام جدیدا» یعنی همانطوری که پیامبر(ص) وضع جاهلیت را به هم زد حضرت ولی‌عصر(عج) هم وضع پیشین عصر خود را به هم می‌زند، یعنی اسلام را از نو آغاز می‌کند. شیخ مفید هم در ارشاد نقل می‌کند: «إِذَا قَامَ الْقَائِمُ جَاءَ بِأَمْرٍ جَدِیدٍ کَمَا دَعَا رَسُولُ اللَّهِ فِی بُدُوِّ الْإِسْلَامِ إِلَى أَمْرٍ جَدِیدٍ» یعنی وقتی حضرت ظهور کرد امر جدیدی ارائه می‌کند.
این تعبیر، تعبیر شگفت‌آوری است. یک وقت می‌گوییم امام همان چیزی که مردم می‌شناسند را عملی می‌کند ولی در این روایت گفته می‌شود حضرت چیز تازه‌ای می‌آورد کما اینکه در آغاز اسلام، پیامبر(ص) مرام جدیدی آورد. اینطور نبود رسول اکرم(ص) فقط به مردم بگوید به آنچه عقیده دارید عمل کنید، خیر، ایشان عقیده‌ها را تغییر می‌داد. ایشان نفرمود به سنت‌های گذشته عمل کنید بلکه سنت‌های جدیدی را پایه‌گذاری کرد.
تحریف اسلام در عصر غیبت
این تعبیرات انسان را به یک تأملی فرو می‌برد که مگر امام زمان(عج) چه خواهد کرد؟ مگر جز این است که همان اسلام را پیاده می‌کند، دیگر تغییر در افکار معنا ندارد. خود این تعبیر متضمن این نکته است که در دوران غیبت یک تحریفی در تفکر اسلام اتفاق می‌افتد و امام زمان(عج) قبل از هر اقدام عملی باید این افکار و اندیشه‌های غلط و ناصواب را پاک کند و بار دیگر چهره حقیقی اسلام را ارائه کند و تا وقتی که اسلام حقیقی ارائه نشود امکان اینکه دستورات اسلام اجرا شود وجود ندارد. اول فهم درست و سپس عمل درست. اول باید معرفت تصحیح شود و شناخت تصحیح گردد سپس نوبت به اقدام و عمل می‌رسد لذا کار حضرت با یک تحول فکری نسبت به اسلام آغاز می‌شود.
تعارض بین امام و فقها؟
طبیعتا این کار به سهولت انجام نمی‌گیرد چون عده‌ای از کسانی که به عنوان عالمان دین شناخته شدند سرسختانه از همان تفکر آلوده به نام اسلام دفاع می‌کنند و در برابر حضرت مقاومت می‌کنند و حاضر نیستند اسلامی که حضرت ارائه می‌کند را بپذیرند و دست از آموزه‌های خود بردارند. آنها نوعی از دینداری را به مردم ارائه کردند که طی قرن‌ها به نفع آنها بوده است، عوایدی از این طریق داشتند، به مقاماتی رسیدند و امروز نوع دیگری از دینداری ارائه می‌شود که همه وضع آنها را به هم می‌زند و منافع گذشته آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد. عده‌ای از بزرگان این جمله را نقل کردند که اگر امام زمان(عج) دارای قدرت نباشد فقها فتوا به قتل او می‌دهند. اینجا این سوال مطرح می‌شود که بین آنچه فقها و عالمان دین از دین می‌فهمند و بین آنچه امام زمان(عج) از دین ارائه می‌کند چه تعارضی وجود دارد. نقطه تعارض که موجب می‌شود چنین موضع‌گیری‌های اتفاق بیفتد چیست.
دینداری صوری و قالبی
پرسش دیگر این است که محورهای بازسازی دینی در چه مواردی است؟ اگر در منابع اسلامی تامل کنیم برخی از مهمترین موارد را می‌توانیم تشخیص دهیم. مورد اول که قابل توجه است این است که نوعی از دینداری صوری، نوعی از دینداری قالبی و شکلی که طی قرن‌ها ترویج شده است به هم می‌خورد و این اولین تفاوت در نوع دینداری است. شیخ صدوق از امام صادق(ع) نقل می‌کند که ایشان از رسول خدا(ص) نقل کردند زمانی در آینده فرامی‌رسد که جز ظاهر قرآن چیزی از اسلام باقی نمی‌ماند و فقط یک علامت و نشانه از اسلام باقی می‌ماند. در و دیوار جامعه را نگاه می‌کنی علائم دینداری دیده می‌شود، ظواهر اسلامی برقرار است اما از حقیقت اسلام چیزی باقی نیست. از حضرت سوال شد آیا در آن زمان مردم مسجد نمی‌روند؟ حضرت فرمودند چرا، مساجد بزرگ است اما خبری از هدایت نیست.