نقشه راه خانواده در مسیر رسیدن به احسن‌الحال
مبلغ/ مریم ادیب معتقد است که اگر بخواهیم که زندگی‌مان سرشار از تحول باشد و احوالمان به سمت «أَحْسَنِ الْحَالِ» پیش رود، باید با جدی گرفتن فرصت عمر و پرهیز از هدر دادن وقت به شکل‌های مختلف به سمت یادگیری و فهم قرآن حرکت کنیم و از خداوند بخواهیم که سهم ما را از امام زمان‌دار شدن و زندگی کردن طبق برنامه اهل بیت بیشتر کند تا این انقلاب مهم محقق شود.
به گزارش «مبلغ»، فهم شرایط فرهنگی و تحولات پیش رو در آن سبک زندگی تلقی می‌شود و نشان می‌دهد که در بطن ارزش‌های موجود در خرده‌نظام فرهنگی چه می‌گذرد. در واقع با به‌کارگیری مفهوم سبک زندگی و تعمق در آن می‌توان از هنجارهای پنهان در اذهان، باورها و رفتارهای مردم یک جامعه سر درآورد و از جهت‌گیری‌ها و الگوهای موجود یا در حال شکل‌گیری، تفسیر واقع‌بینانه‌ای را ارائه کرد. در جامعه امروز سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی، که برگرفته از حیات طیبه اسلامی و مبتنی بر احسان است، ترویج نمی‌شود.
همچنین منبع معتبری از سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی وجود ندارد که هم بر الگوهای عملی توجه کنند و هم مبانی نظری را موشکافانه طرح کرده باشند. لذا نهادینه کردن آن در قرن جدید نیازمند اقداماتی درازمدت و برنامه‌ریزی‌شده است، چراکه از این رهگذر می‌توانیم ارزش‌های دینی و ملی خود را حفظ کنیم و حتی آنها را اشاعه دهیم.
در همین راستا مریم ادیب، پژوهشگر قرآنی و کارشناس ارشد علوم تربیتی، در گفت‌وگو با ایکنا، به تبیین راهکارهای نهادینه کردن این سبک زندگی در قرن جدید پرداخت و در پاسخ به این سؤال که مسیرمان برای تحول اثرگذار چیست؟ اظهار کرد: در آستانه سال و قرن تازه‌ای قرار گرفته‌ایم که با سرعتی بیشتر از همیشه به سمت ظهور حرکت می‌کند؛ ظهوری که می‌تواند بسیار نزدیک باشد. اگر تلاش کنیم تا به درجات بالایی از رشد عقل، ایمان و عمل صالح دست پیدا کنیم، قطعاً ظهور حضرت ولیعصر(عج) برای جهان زودتر محقق می‌شود.
ادیب افزود: ما مأموریت‌های انجام‌نشده‌ای داریم که باعث تأخیر در ظهور امام زمان(عج) شده است. اگر بخواهیم که زندگی‌مان سرشار از تحول باشد و احوالمان به سمت «أَحْسَنِ الْحَالِ» پیش رود، چاره‌ای نداریم جز اینکه به وظایف اصلی خودمان عمل کنیم و با جدی گرفتن فرصت عمر و پرهیز از هدر دادن وقت به شکل‌های مختلف (با بازی‌ها و سرگرمی‌های متعدد) به سمت یادگیری قرآن حرکت کنیم و از خداوند بخواهیم که سهم ما را از امام زمان‌دار شدن و زندگی کردن طبق برنامه اهل بیت بیشتر کند تا این انقلاب مهم محقق شود.
وی ادامه داد: زمان آن فرارسیده که فردگرایی‌های حاصل از نقشه‌های دشمن و طراحی یک مشکل جهانی به نام کرونا را به جمع‌گرایی تبدیل کنیم و عوارض حاصل از جو دادن‌های بیش از حد را، که منجر به تعطیلی اندیشه‌ها و عقل‌ها و دچار شدن به یک نوع خلسه فکری شده است، با کمک خواستن از امام زمان(عج) و فعالیت قرآنی بیشتر جبران کنیم تا با انجام وظایفمان در قبال همدیگر، کاستی‌ها را جبران کنیم و جامعه‌ای مورد پسند امام زمان شویم.
ادیب تأکید کرد: خوب است که در ایام مبارک ماه‌های شعبان و رمضان پویش‌های شاد کردن دل امام زمان(عج) با جدیت و تنوع بیشتری ادامه پیدا کند و انواع رسیدگی به کودکان، نوجوانان و بزرگ‌ترها برای خدمت مؤمنانه به همنوعان وجود داشته باشد و از کلاس‌های قرآنی شاد با رویکرد پرورش مهارت‌های تفکر برای کوچک‌ترها و بزرگ‌ترها گرفته تا هر نوع همایش و فعالیت مفید برای تقویت عقل و ایمان برگزار شود.
وی در پاسخ به این سؤال که افراد چگونه می‌توانند خودشان را با تصمیمات جدید منطبق کنند؟ گفت: یاد گرفتن برای بسیاری از مردم همانند درس خواندن در مدرسه است، درصورتی‌که جامعه نیازمند آدم‌هایی است که اهل عقل، علم و عمل باشند. جامعه امروز از کمبود عمل رنج می‌برد. تصمیمات فراوانی را اتخاذ می‌کنیم و فکرها و ایده‌های خوب و آرزوهای بسیاری داریم، اما آنها را به نتیجه تبدیل نمی‌کنیم.
ادیب افزود: وقتی یک فکر خوب بدون تأخیر و کندی به عمل تبدیل می‌شود، تحول مثبتی برای فرد رخ می‌دهد و تأثیر آن در زندگی مشاهده می‌شود. این امر به بقیه ابعاد زندگی نیز تسری پیدا می‌کند و از داشتن تغییرات مثبت و تحولات زیبا هم خودمان لذت می‌بریم و هم اطرافیان مشاهده می‌کنند که می‌توان کارآمدتر زندگی کرد و مؤثرتر بود.
زندگی با قرآن و سیره اهل‌بیت(ع)
وی اظهار کرد: زندگی با قرآن و کلمات و سیره اهل‌بیت(سلام‌الله علیهم) در قدم اول گزاره‌های ذهنی اشتباه را از ما می‌گیرد و به جای آنها باورهای درست، امیدبخش و حیات‌آفرین را قرار می‌دهد. این گزاره‌های درست و حق عامل هم‌کلامی شیرین و امیدبخش و پر از تحسین و تکریم می‌شود. کسی که قدر خودش را بداند، می‌تواند خودش را دوست داشته باشد و با دیگران به زیبایی رفتار کند.
این پژوهشگر قرآنی در پاسخ به این سؤال که خانواده امروز برای اینکه بتواند بیشتر در مسیر سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی قرار بگیرد، به چه موضوعاتی توجه کند؟ گفت: زمانی که مهم‌ترین اصول را در مراحل رشد بررسی می‌کنیم، رشدی که برخاسته از پژوهش‌های غنی اهل‌بیتی و قرآنی است، متوجه می‌شویم که کلام و دیدنی‌ها و شنیدنی‌های طیب سهم پررنگی در رشد انسان دارد و اولین مرحله از رشد ما مبارک می‌شود.
ادیب افزود: این خیرشناسی با تشخیص بین بد و بدتر و خوب و خوب‌تر و انتخاب‌های درست‌تر آغاز و نیز با یک زندگی طیب همراه با رفت‌وآمدها، دیدن‌ها و شنیدن‌های پاکیزه‌تر تقویت می‌شود. اگر خیرگزین شویم، فکر و ذکرمان این خواهد بود که کدام کار درست و کدام درست‌تر است و نیز کدام حرف قشنگ و کدام قشنگ‌تر است. پس افتخار کشور ما تولیدات ایرانی ماندگار خواهد بود. در صفحه ۹۳ کتاب «مسائل علی بن جعفر و مستدركاتها» به نقل از پیامبر آمده است: «لقوله رسول الله صلّى اللّه عليه و آله: رَحَمَ اللهُ إمرءاً عملَ عملاً صالحا فأتقنهُ؛ خداوند فردی را كه كار نیكویی انجام دهد و آن را محكم و متقن گرداند، مورد رحمت قرار می‌دهد.»
وی تصریح کرد: پس از اولویت‌شناس شدن، به حسن‌گزینی می‌رسیم؛ یعنی از بین همه خوبی‌ها خوب‌ترین‌ها را اختیار می‌کنیم تا با زیباترین کلام و تأثیرگذارترین و نرم‌ترین خلق‌وخو بتوانیم با یکدیگر تعامل داشته باشیم و هر چیزی باعث رنجش و ناراحتی ما نمی‌شود و با بلوغ عقلی و گزاره‌های درست ذهنی، موضوعات ساده را قابل حل یا قابل گذشت می‌‌دانیم و از خلاقیت متنوعی در مشکلات زندگی استفاده می‌کنیم.
این پژوهشگر قرآنی گفت: اگر فرد اعتقاد داشته باشد که خدای ما بزرگ است، همان‌که «له ملک السماوات و الارض؛ خداوندى که حکومت آسمان‌ها و زمین از آن اوست»، با داشتن خدایی که بزرگ‌ترین، ثروتمندترین، مهربان‌ترین و نزدیک‌ترین به ماست و از حال ما خبر دارد جایی برای ناراحتی و اضطراب باقی نمی‌ماند و فرد می‌تواند با آرامش و اطمینان به وظایف خود عمل کند و نگران رزق و روزی و آسیب دیدن اهل ایمان نباشد.
وی با بیان اینکه با طی کردن مسیر حسن و احسان به بلوغ ایمانی خواهیم رسید و مطمئن خواهیم شد که هیچ‌کس نمی‌تواند به ما صدمه‌ای بزند و انسان‌ها و همه موجودات جهان نیز از جانب ما احساس امنیت خواهند کرد، تصریح کرد: چنین فردی فقط خیر می‌خواهد، اهل خدمت و بی‌توقع است و فقط با خدا معامله می‌کند، صبر و شکر و نشاط با ثبات دارد و مرتب در حال مرور اشتباهات دیگران نیست، بلکه در پی این است که هر کاری می‌کند بر اساس حکم خدا باشد و فقط یک خدا را بپرستد نه اینکه در هر کاری تابع میل خودش یا رسوم غلط جامعه باشد.
ادیب تصریح کرد: در مرحله بلوغ عقلی و بلوغ عاطفی است که افراد می‌توانند آماده ازدواج و انواع مسئولیت‌های اجتماعی بشوند و به‌جای فرار از کارها و ناتوان ماندن در امور متعدد، داوطلب انواع فعالیت‌های مفید و پرفایده باشند. امید است که به سطح رشد و بلوغ «اولوالالباب» نائل شویم؛ سطح عباد صالح و جریان‌ساز خیر و کسانی که سردمداران عقل و ایمان و راهبران حرکت‌های شایسته اجتماعی‌اند.
ضرورت توقف نکردن در مراحل اولیه رشد
این پژوهشگر قرآنی افزود: نباید خودمان را در مراحل اول رشد نگه داریم و آن طفلی باشیم که طفیلی، طلبکار، پریشان، غمگین و نگران است و از دیگران همه‌چیز می‌خواهد و جز مطالبه‌گری کار دیگری ندارد. همچنین کم‌فروش و پرتخلف است، خدمات درست و مناسبی ندارد، پاسخگو نیست و در رانندگی قوانین را نقض می‌کند، ولی مرتب مراقب اشتباهات دیگران و اعتراض به آن‌هاست. وقتی انسان بزرگ شد و از دوره سوم و چهارم عبور کرد، می‌تواند ابوالفضلی در کنار امام حاضر خود باشد و هرچقدر خدمت می‌کند باز خود را مقصر می‌داند و احساس می‌کند که کم گذاشته است و باید بتواند بیشتر هم‌کلامی و همفکری‌های مفید و هم‌افزایی‌های شایسته داشته باشد.
این مربی قرآنی تصریح کرد: زمانی که واژه‌های طیب در زندگی انسان قرار بگیرند و واژه‌های خبیث بیرون بروند، به جای بی‌حالی و بی‌حوصلگی و تمرکز بر اینکه چه چیز خوشمزه‌تر و سرگرم‌کننده‌تر است یا منافع مادی بیشتری دارد، به دنبال منافع ماندگار و همکاری‌های اثرگذار و صبر و شکر هستیم و به زندگی و اخلاق محمد(ص) و آلش نزدیک خواهیم شد. این تغییرها و زندگی در مدار صلوات شدنی است و شرکت در کلاس‌های قرآن و تدبر و نیز رشد در تفکر و تعقل از اصلی‌ترین واجبات زندگی ما محسوب می‌شود.
ادیب در پایان استفاده از سامانه رهبر نوجوان و سامانه نسل توحیدی، کتاب‌های خواندنی حسن‌گزینی و بلوغ با هم بودن و کلاس‌های تدبر در قرآن را به مردم توصیه کرد و گفت: اولویت‌شناسی اقتضا می‌کند که به جای اهمیت دادن بیش از اندازه به مدرک‌ها و کلاس‌های کم‌خاصیت، اولویت‌های خدا و پیامبرش را بشناسیم و به داشتن جسم و جانی پرقوت و پرایمان و نیز خدمتگزاری به امام(عج) و دوستانشان توجه می‌کنیم.