دغدغه تربیت اسلامی دانش‌آموزان در روزگار کرونایی
مبلغ/ مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش معتقد است که در آینده برای آموزش امور تربیتی تلفیقی از هر دو روش مجازی و حضوری خواهیم داشت تا علاوه بر جذب حداکثری و گسترده، عمق‌بخشی مورد نظر در فضای حقیقی را نیز داشته باشیم.
به گزارش «مبلغ»، تربیت دینی به مفهوم فراگیر آن که به معنای آموزش و پرورش دینی است؛ می‌تواند کلیدی‌ترین نقش را در توسعه معنوی و کمال یک جامعه دینی ایفا کند. هرگونه کاستی یا کوتاهی در این امر، موجب بروز اختلالات و نابهنجاری‌های جبران‌ناپذیری در پرورش نسل نوین هر جامعه میشود. از این‌رو، برای اصلاح جامعه و پیشگیری از انحرافات اجتماعی، لازم است، فرایند تربیت در اندیشه دینی، شناسایی شود.
انسانی که ادعا می‌کرد اکنون در برابر یک ویروس حقیر و نامرئی به عجز افتاده و نمی‌داند چه نسخه و درمانی دارد و این نشانگر این است که انسان به بعد معنوی و درونی خودش توجه نداشته است؛ اگر کودکان را با التفات به معنا و حقیقت معنوی تربیت کنیم شاهد آسیب‌های کمتری خواهیم بود.
در همین راستا میکائیل باقری، مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش در گفت‌و‌گو با ایکنا به تبیین دغدغه تربیت اسلامی پرداخت و اظهار کرد: با تعطیلی مدارس کشور به علت شیوع ویروس کرونا وزارت آموزش‌وپرورش، تعلیم و تربیت را تعطیل نکرد و از طریق شبکه‌های مجازی مختلف و رسانه ملی پیگیری لازم برای جبران این تعطیلی‌ها را ساماندهی کرد؛ اما وجود شبکه‌های مجازی گوناگون و پیام‌رسان‌های مختلفی که خانواده‌ها باید برای استفاده دانش‌آموزان استفاده می‌کرد عزم مسئولان آموزش‌وپرورش را جزم کرد تا برای ساماندهی و استفاده از یک شبکه واحد آموزشی با عنوان شبکه شاد یا همان شبکه اجتماعی دانش‌آموزان اقدام کند.
باقری افزود: وجود غافلگیری سیستم تعلیم و تربیت با ورود ناخوانده کرونا، وزارت آموزش‌وپرورش هم‌زمان با تعطیلی مدارس اقدامات وسیعی در راستای برنامه‌ریزی راهبردی و هدفمند بر اساس نیازهای آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان متناسب با ایام کرونایی انجام داد.
چالش‌های پیش روی تربیت دانش‌آموزان
مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش‌وپرورش به چالش‌های پیش روی تربیت دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌های بزرگ این دوران، کم‌توجهی و به حاشیه رفتن موضوعات تربیتی ناشی از نبود رشد اجتماعی و کمبود ارتباطات اجتماعی است که تعطیلی مدارس با کاهش ارتباط دانش‌آموزان می‌تواند زنگ خطری جدی برای رشد تربیتی دانش آموزان باشد در نتیجه دغدغه تربیت اسلامی تبدیل به یکی از چالش‌های پیش روی مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش و اداره کل قرآن، عترت و نماز شد.
باقری معتقد است که تربیت باید در فضای حقیقی و حضوری و چهره به چهره انجام شود و زمانی که تاریخ را مرور می‌کنیم متوجه خواهیم شد که در هر برهه‌ای که تعالیم نفس به نفس، چهره به چهره و سینه‌به‌سینه صورت گرفته است، توانسته انسان‌ها و متربیانی تربیت کنند که زبانزد خاص و عام باشند.
وی با بیان اینکه کرونا انتخاب ما نبود، افزود: در زمان شیوع کرونا آمادگی ورود به فضای مجازی را نداشتیم ولی با زیرکی و هوشمندی وزارت آموزش‌وپرورش شبکه شاد که یک محیط ایمن‌سازی و بومی است، راه‌اندازی شد و سعی کردیم همه فعالیت‌هایی که در فضای حقیقی انجام می‌شد به شکل و شمایل جدیدتری در فضای مجازی و شبکه شاد انجام شود.
مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش‌وپرورش با بیان اینکه حدوداً دو هزار نیرو در این اداره فعالیت می‌کنند، تصریح کرد: ۱۵۰ کارشناس، مسئول و رئیس ستاد در استان‌ها، حدود هزار نفر کارشناس مسئول در آموزش‌وپرورش شهرستان‌ها و ۷۶۰ مدیر دارالقرآن در سراسر کشور مشغول به کار هستند و مستقیم با آن‌ها سروکار داریم. علاوه بر این نفرات، ائمه جماعت فرهنگی و روحانی نیز با آموزش‌وپرورش در ارتباط هستند که با احتساب این افراد حدود هشت هزار نفر با ما همکاری می‌کنند.
باقری در ادامه به تبیین راهکارهای اداره کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش‌وپرورش برای پرورش دینی در ایام کرونایی پرداخت و گفت: در گام اول برای مربیان پرورشی و مدیرانی که با اداره کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش‌وپرورش در ارتباط بودند و سپس معلمان دوره‌های آموزشی ارتقای سواد رسانه‌ای را برگزار کردیم تا از نظر تئوری و نظری شرایط حضور در فضای مجازی را درک کنند و آگاه شوند که چگونه اطلاعات و مطالب مفید را به دانش‌آموزان ارائه دهند تا آن‌ها کمتر آسیب‌دیده و بهره تربیتی بیشتری کسب کنیم.
وی افزود: درگذشته یکسری محدودیت‌ها، معذوریت‌ها و خط قرمز‌هایی برای کودکان داشتیم و بر این باور بودیم که کودکان نباید تلفن همراه داشته باشند یا از آن استفاده کنند. اگرچه در سال‌های گذشته بیش از نیمی از کودکان تلفن همراه داشتند و از آن مخفیانه در مدارس استفاده می‌کردند، ولی ما چشمان خود را بر روی این موضوع بسته بودیم، چراکه آوردن تلفن همراه به مدرسه ممنوع بود.
مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش‌وپرورش تصریح کرد: وقتی پیش‌فرض ما این بود که استفاده از تلفن همراه برای دانش‌آموزان ممنوع است، نمی‌توانستیم برای فعالیت‌هایی مبتنی بر استفاده از تلفن همراه یا تبلت برنامه‌ریزی کنیم، اما شیوع کرونا و آموزش مجازی، استفاده دانش‌آموزان از تلفن همراه را به ما تحمیل کرد. امروز تنها ابزار ارتباطی و آموزشی کودکان تلفن همراه و تبلت است و باید در این زمینه برنامه‌ریزی کنیم.
لزوم توجه به تولید محتوای الکترونیک در فضای مجازی
باقری در ادامه به لزوم توجه به تولید محتوای الکترونیک در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: درگذشته می‌توانستیم فعالیت‌هایمان را با عنوان تولید محتوای الکترونیک ارائه دهیم، اما این کار را انجام نمی‌دادیم، چون بر این باور بودیم که کودکان نباید از تلفن همراه استفاده کنند، چراکه آسیب فراوانی دارد، اما پس از شیوع کرونا، استفاده از آن الزامی شد و امروزه دانش‌آموزان در تولید محتوای الکترونیک در فضای مجازی متخصص هستند.
وی افزود: در گام دوم علاوه بر معلمان و مربیان پرورشی برای دانش‌آموزان هم‌دوره‌های مختلف برگزار کنیم تا آگاهی‌های بیشتری در اختیار آن‌ها قرار دهیم و آسیب‌های که ممکن است با آن برخورد کنند، گوشزد کنیم و بتوانیم دانش‌آموزان در چارچوب فعلی که بالاجبار وارد آن شدند در آن حفظ کنیم و تمام تلاشمان کردیم که این اتفاق رخ دهد.
مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش‌وپرورش در ادامه به بیان مزایا و آورده‌های بهره‌گیری از فضای مجازی برای ترویج مفاهیم تربیتی پرداخت و گفت: اگر درگذشته محفل انس با قرآن برگزار می‌کردیم نهایتاً ۵۰۰ نفر در آن شرکت می‌کردند، اما امروز یک محفل انس با قرآن ممکن است ده‌ها میلیون نفر مخاطب داشته باشد. اجلاس اخیر نماز در تبریز بیش از چهار میلیون نفر بازدیدکننده داشته است که از این تعداد حدود ۲۹۴ هزار نفر آنلاین مراسم را مشاهده می‌کردند به هر حال این فرصتی است که نمی‌توان از آن غافل شد.
وی افزود: همچنین در سوگواره سراسری «احلی من العسل» که به‌صورت مجازی برگزار میشود، اولیای بسیاری از دانش‌آموزان به همراه دانش‌آموزان از منازل خود پای این محفل می‌نشینند و از فیوضات آن بهره‌مند می‌شوند؛ لذا تعداد مخاطبان ما نیز در این مراسم به بیش از چند هزار نفر رسید.
باقری در پایان به ضرورت بهره‌گیری از آموزش‌های تلفیقی در دوران پساکرونا اشاره کرد و گفت: از طرفی دانش‌آموزان و معلمان در تولید محتوا در فضای مجازی مهارت‌های خاصی پیدا کردند از این موضوع هم نمی‌توانیم غافل شویم و به هر حال قطعاً ما در فضای کرونا تلفیقی از هر دو روش تربیتی را خواهیم داشت. نمی‌توانیم از این آورده‌ها و بهره‌هایی که از آموزش مجازی کسب کردیم به‌راحتی صرف‌نظر کنیم. در آینده برای آموزش امور تربیتی تلفیقی از هر دو روش مجازی و حضوری خواهیم داشت تا علاوه برجذب حداکثری و گسترده، عمق‌بخشی موردنظر در فضای حقیقی را نیز داشته باشیم.