کالج اسلامی اسنابروک؛ از آموزش قرآن تا مراقبت معنوی
مبلغ/ چند ماهی از تأسیس کالج اسلامی اسنابروک در آلمان می‌گذرد. این کالج، اولین دوره تعلیم و پرورش امامان جماعت به زبان آلمانی را راه‌اندازی کرده است.
به گزارش «مبلغ» به نقل از ایکنا، هدف از راه‌اندازی این دوره، آشنایی امامان جماعت با ارزش‌ها و فرهنگ آلمانی اعلام شده است. آژانس خبری کاتولیک درباره نحوه کار کالج اسلامی اسنابروک گزارشی تهیه کرده است که ترجمه بخش‌هایی از آن در ادامه می‌آید:
در کلاس قرائت قرآن کالج اسلامی اسنابروک، خالد رضوانی در مقام استاد به شاگردش می‌گوید: «برادر مُرهف، لطفاً سوره را قرائت کنید.» سپس مرهف شروع به خواندن سوره‌ای از قرآن به زبان عربی می‌کند. پس از آنکه سوره به پایان می‌رسد، رضوانی نظرش را به زبان آلمانی درباره قرائت شاگردش بیان می‌کند: «لطفاً کمی بیشتر به تمایز میان حروف توجه کنید.»
کالج اسلامی اسنابروک از ماه ژوئن سال گذشته، یک دوره آموزشی دو ساله برای آموزش امامان جماعت در آلمان برگزار کرده است. این دوره که با حمایت وزارت کشور آلمان جان گرفته، به زبان آلمانی است. همچنین گفته می‌شود که امامان جماعت در این دوره با ارزش‌ها و فرهنگ آلمانی نیز آشنا می‌شوند. شورای مرکزی مسلمانان و چهار انجمن اسلامی کوچک‌تر مانند شورای مرکزی مراکش، اتحاد جماعات مالکی، جامعه اسلامی بوسنیایی‌ها و انجمن مسلمانان نیدرزاکسن در شورای تصمیم‌گیری کالج اسلامی اسنابروک حضور دارند. بخش مالی این پروژه نیز توسط وزارت کشور فدرال آلمان و دولت ایالتی نیدرزاکسن تأمین می‌شود.
به گفته مقامات دولتی حدود ۵.۵ میلیون یورو برای راه‌اندازی کالج اسلامی اسنابروک بودجه اختصاص داده شده است. متقاضیان دوره آمادگی برای امام جماعت، باید ابتدا مدرک الهیات اسلامی را کسب کنند. آموزش دو ساله امامان جماعت در کالج اسلامی اسنابروک، تنها محدود به آخر هفته‌ها است. در این دوره، شرکت‌کنندگان برای خدمت در جامعه و مساجد آماده می‌شوند. و از این نظر می‌توان دوره آموزشی کالج اسلامی اسنابروک را با حوزه علمیه کاتولیک یا پروتستان مقایسه کرد. در این دوره، دروسی مانند آموزش خطبه، تلاوت قرآن، مراقبت معنوی، آموزش سیاسی، عبادی، اجتماعی و همچنین مددکاری اجتماعی آموزش داده می‌شود.
پذیرش ۶۵ دانشجو
کالج اسلامی اسنابروک در سال اول کار خود، ۶۵ دانشجو را پذیرفته است. در میان این دانشجویان، ۲۰ زن و ۴۵ مرد وجود دارند. آن‌طور که به نظر می‌رسد بخشی از این افراد برای دوره آمادگی به عنوان امام جماعت و گروهی دیگر برای مراقبت‌های معنوی در زندان‌ها و بیمارستان‌ها آماده می‌شوند. در کلاس قرائت کالج اسلامی اسنابروک، ۸ دانشجو حضور دارند که تنها سه نفر از آنها در کلاس درس هستند و پنج نفر دیگر از طریق کنفرانس ویدئویی به کلاس متصل می‌شوند. در این کلاس، چندین قفسه کتاب به زبان عربی وجود دارد.
«بلال المبید»، یکی از دانشجویان است که به شکلی منظم، گفته‌های استاد را یادداشت‌برداری می‌کند. او که ۴۲ سال سن دارد، ۶ سال پیش از سوریه به آلمان مهاجرت کرده است. بلال در کشور خود، مدرک الهیات اسلامی را اخذ کرد و به عنوان معلم علوم دینی به کار مشغول بود. با این وجود، از زمانی که او به آلمان مهاجرت کرده، نتوانسته است، شغلی پیدا کند. بلال در حال حاضر به صورت داوطلبانه در مسجدی مشغول به کار است. او درباره انگیزه حضور در کالج اسلامی اسنابروک می‌گوید: «وقتی آگهی مربوط به کالج را دیدم، فکر کردم که می‌خواهم به عنوان امام جماعت در آلمان کار ثابت داشته باشم.»
کالج اسلامی اسنابروک، اولین مرکز آموزشی اسلامی در آلمان نیست، چندین سال است که اتحادیه ترکی اسلامی دیتیب در آیفل، جامعه احمدیه در هسن، انجمن مراکز فرهنگی اسلامی در کُلن و جامعه اسلامی ملی گوروش در ماینتس به آموزش امامان مساجد می‌پردازند. اما تنها در کالج اسلامی اسنابروک، آموزش به زبان آلمانی و به شکلی کاملا عملی انجام می‌شود. اسناف بگیک، مدیر عامل کالج اسلامی اسنابروک در این باره می‌گوید: «تفاوت اصلی کالج ما با سایر مؤسسات این است که آموزش در کالج ما منحصراً به زبان آلمانی صورت می‌گیرد و تنها قرآن به‌طور سنتی به زبان عربی خوانده می‌شود.»
او که ۳۰ سال پیش از بوسنی وهرزگوین به آلمان مهاجرت کرده و مدت طولانی به عنوان امام جماعت در این کشور به کار مشغول بوده است، می‌گوید: «مسلمانان جوان‌تر زبان آلمانی را از زبان‌های مادری خود مانند ترکی، بوسنیایی یا عربی بهتر می‌دانند. بنابراین آموزش امامان جماعت به زبان آلمانی ضروری است. زبان ابزار اصلی ارتباط با جوانان است. علاوه بر این، اگر امامان اطلاعات به‌روزی داشته باشند، می‌توانند درباره نیازهای مختلف جوانان با آنها به گفت‌وگو بپردازند.»
آموزش برابر به زنان و مردان
از دیگر اهداف راه‌اندازی کالج اسلامی اسنابروک این است که زنان و مردان به طور مساوی در حوزه اسلامی آموزش بینند. با این حال، مساجد در آینده تصمیم می‌گیرند که آیا می‌خواهند با امامان زن همکاری کنند و یا خیر. اسناف بگیک در این باره می‌گوید: «بسیاری از جوامع اسلامی رغبتی به پذیرفتن امامان زن ندارند، بنابراین، من هم انتظار ندارم زنان به عنوان امامان جماعت به معنای سنتی به کار گرفته شوند. به نظر می‌رسد که آنها بیشتر می‌توانند برای مراقبت‌های معنوی در زندان‌ها و بیمارستان‌ها فعالیت کنند.»
البته به گفته وی، امامان جماعت به‌طور کلی چندان امکان کار کردن در آلمان را ندارند و آینده کاری برای آنها امیدوارکننده نیست: «فعلا دغدغه اصلی مقامات آلمانی این است که دیگر امامان جماعت در خارج از این کشور آموزش نبینند. من با آنها مخالف نیستم، اما مقامات دولتی نیز باید پیش‌نیازهای ساختاری را برای جوامع ایجاد کنند تا آنها نیز بتوانند منابع مالی برای کار امامان جماعت را تأمین کنند. به عنوان مثال، بسیار مهم است که انجمن‌های اسلامی به عنوان شرکت‌های تحت قوانین عمومی به رسمیت شناخته شوند.»
در مجموع می‌توان گفت که عملکرد کالج اسلامی اسنابروک در این مدت کوتاه راضی‌کننده است. چرا که بازخورد کارشناسان حوزه اسلامی و علاقه‌مندان به این بخش همواره مثبت بوده است. همچنین عده زیادی برای سال آموزشی آینده ثبت‌نام کرده‌اند و این امر اهمیت زیادی دارد.