ترکیه و معمای ارتباط با رژیم صهیونیستی
به گزارش «مبلغ» به نقل از قدس، مناسبات ترکیه و رژیم اسرائیل از سال ۲۰۰۸ با حمله رژیم صهیونیستی به نوار غزه دستخوش تغییراتی شد. سال ۲۰۱۰ هجوم سربازان این رژیم به کشتی ترکی مرمره، روابط این دو را وارد مرحله تازه‌ای کرد. این روابط بار دیگر سال ۲۰۱۸ و با اقدام ترامپ در به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت صهیونیست‌ها دچار تنش جدیدی شد. اما در این بین با شدت گرفتن مسیر عادی‌سازی و احیای روابط با رژیم صهیونیستی، برخی از کشورهای منطقه نیز در این فرایند حضور یافتند. از جمله این کشورها که در ماه‌های اخیر بر احیای روابط خود با صهیونیست‌ها تأکید کرده، ترکیه است که برخی این چرخش سیاست خارجی ترکیه را متأثر از وضعیت اقتصادی این کشور می‌دانند. در چنین شرایطی، طی روزهای اخیر اردوغان علاوه بر ارائه طرحی برای برون‌رفت از وضعیت اقتصادی حاکم، خواهان ایجاد تغییراتی در بعد سیاست خارجی این کشور در روابط با سایر کشورها و به‌ویژه رژیم صهیونیستی شد و طی دیدار خود با یهودیان ترکیه و اعضای ائتلاف خاخام‌ها در کشورهای اسلامی با اشاره به روابط ترکیه و اسرائیل تأکید کرد این روابط برای امنیت و ثبات منطقه اهمیت حیاتی دارد.
اما در این بین، موضوع عادی‌سازی روابط آنکارا و تل‌آویو همواره متأثر از آرمان فلسطین و حمایت دولت ترکیه از حماس بوده و طی سال‌های اخیر، مسائلی چون فعالیت دفتر حماس در ترکیه و شهرک‌سازی‌های صهیونیست‌ها در مناطق اشغالی موجب تنش در این روابط شده؛ در همین راستا، اردوغان ایجاد روابط بهتر با رژیم صهیونیستی را در صورتی ممکن دانست که حساسیت‌های تل‌آویو در خصوص فلسطینی‌ها مشخص شود، پس از آن آنکارا گام‌های بهبود روابط را برخواهد داشت.
در حقیقت، پس از تمایل ترکیه برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، رسانه‌ها و تحلیلگران این رژیم بر این نکته تأکید کردند که اسرائیل برای تحقق این امر، بر توقف فعالیت‌های حماس در خاک ترکیه تأکید دارد. در همین راستا، هاآرتص با اشاره به این مسئله تصریح کرد ابتدا صهیونیست‌ها باید گام خود را بردارند. همچنین الرساله به نقل از یدیعوت آحارونوت اشاره کرد: تل‌آویو برای بازگشت روابط با ترکیه شروط زیادی گذاشته اما بارزترین آن‌ها، تعهد آنکارا به بستن دفتر حماس در استانبول و متوقف کردن فعالیت اسرای آزاد شده مرتبط با گردان‌های «القسام» شاخه نظامی حماس است.
می‌توان گفت ترکیه از جمله کشورهای خواهان عادی‌سازی روابط با رژیم اسرائیل است که در عین حال با حماس نیز ارتباطات نزدیکی دارد و به حمایت از آن پرداخته، همچنین تلاش داشته جایگاه خود را در منطقه به عنوان کشور حامی آرمان فلسطین تثبیت کند که این امر در وضعیت کنونی در تناقض با رویکرد جدید سیاست خارجی ترکیه مبنی بر ایجاد تعامل دیپلماتیک با اسرائیل قرار گرفته است. در چنین شرایطی، اسرائیل با درک موقعیت حساس ترکیه به‌ویژه در بعد اقتصادی، هر گونه بازگشت روابط دیپلماتیک میان دو طرف و نیز بازگشت سفیر رژیم صهیونیستی به آنکارا را مشروط به توقف فعالیت‌های حماس در استانبول کرده است.
هدف رژیم صهیونیستی از این امر این است که ترکیه حمایت‌های خود را از حماس محدود کند، از جایگاه خود به عنوان کشور حامی آرمان فلسطین در منطقه کنار بکشد و با بستن دفتر حماس در این کشور، امکان هرگونه کمک به این گروه از بین برود؛ این امر به‌تدریج می‌تواند به تضعیف منافع حماس و مقاومت فلسطین منتج شود. علاوه بر این، رژیم صهیونیستی و آمریکا با طرح عادی‌سازی روابط در منطقه به‌ویژه میان کشورهای عربی در پی آن بودند به‌تدریج اهمیت مسئله فلسطین را از یک موضوع منطقه‌ای و عربی به یک مسئله صرفاً فلسطینی تنزل دهند و با ایجاد وابستگی متقابل به‌ویژه در حوزه اقتصادی، امکان هرگونه تحرک این کشورها را در مقابل این رژیم و منافع آن در منطقه از بین ببرند. در همین راستا طرح شروطی برای محدودیت حمایت و فعالیت حماس در ترکیه را نیز می‌توان در ادامه سیاست‌های این رژیم در جهت کاهش اهمیت مسئله فلسطین و منزوی ساختن آن در منطقه تفسیر کرد.