جای خالی کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌های کشور
مبلغ/ جای خالی برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی به شدت در کشور احساس می‌شود و این درحالی که هنوز هیچ توجهی در دانشگاه‌ها به آن نشده است.
به گزارش «مبلغ» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، نزدیک به بیست سال که از صدور فرمان‌های متعدد رهبری درباره برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌های کشور گذشته است، این در حالی است که همچنان دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های کشور به آن توجه ویژه‌ای نکردند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از نهادهایی است که وظیفه برپایی این کرسی‌ها را دارد، اما با گذشت زمان و بی توجهی به این امر مهم می‌توان گفت که برپایی این کرسی‌ها به فراموشی سپرده شده است.
مقام معظم رهبری در سال ۸۸ در دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور نیز ابراز ناراحتی کردند و فرمودند: «بنده گفتم کرسی آزادفکری را در دانشگاه‌ها به وجود بیاورید. خوب، شما جوان‌ها چرا به وجود نیاوردید؟» علاوه‌براین، مقام معظم رهبری در دیدار سال ۹۰ خود با دانشجویان نسبت به عدم اجرای مناسب کرسی‌های آزاداندیشی گلایه کردند و فرمودند: آن کرسی‌های آزاداندیشی را که من صد بار، با کم‌وزیادش، تأکید کردم، راه بیندازید.
در سال ۹۳ نیز، رهبر انقلاب دانشجویان را به برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی توصیه کردند. علاوه بر دانشگاه‌ها و مسئولان دانشگاهی، دانشجویان نیز باید به رسالت خود عمل کنند و با برپایی کرسی‌های آزاداندیشی زمینه را برای دلالان و مدعیان آزادی ببندند و زمینه را برای رشد علم و فرهنگ فراهم نمایند.
رهبر انقلاب تشکیل «کرسی‌های نظریه‌پردازی»، «کرسی‌های پاسخ به سؤالات و شبهات» و «کرسی‌های نقد و مناظره» را روش‌هایی علمی، عملی و معقولی می‌دانند که باید برای رشد اجتماعی و سیاسی و علمی کشور در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها تشکیل شوند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در خردادماه سال جاری درباره برگزاری این کرسی‌ها در دانشگاه‌های آزاد اظهار کرد: برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی دو ثمره ارزشمند دارد یکی اینکه مباحثه علمی صورت می‌گیرد و حاصل این مباحثات علمی می‌تواند برای تحقیقات و پژوهش‌های آینده دانشجویان مفید باشد.
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی افزود: ثمره دوم این کرسی‌ها تمرین گفتگو است متأسفانه برخی از تحصیل‌کردگان دانشگاهی ادبیات و فرهنگ گفتگو را نمی‌دانند و سرّ آن این است که در دوره آموزشی دوران تحصیل، فرهنگ گفتگو را رواج نداده‌ایم و معمولاً استاد یا سخنران یک‌طرفه سخنرانی می‌کند و دانشجو گوش و در نهایت هم امتحان می‌دهد؛ لذا کرسی‌های آزاداندیشی دانشجویی هم کارکرد روانشناختی دارد و مهارت اندیشیدن را به دانشجو می‌آموزد، هم کارکرد اجتماعی دارد، چون این رقابت‌ها تیمی و گروهی است، هم آثار علمی به دنبال دارد که اندیشه‌ورز و اندیشمند تربیت می‌کنند.
همچنین حجت‌الاسلام حسن خیری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قم با اشاره به اینکه کرسی‌های آزاداندیشی باید با محور دانشگاه آزاد اسلامی قم بین مراکز پژوهشی حوزوی و دانشگاهی انجام شود، اظهار کرد: درخشش دانشجویان این دانشگاه در بزرگ‌ترین رویداد ملی کرسی آزاداندیشی باعث مباهات، افتخار و نشاط بوده؛ زیرا یکی از مطالبات رهبری از دانشگاهیان برآورده و رضایت ایشان جلب شده که این موفقیت دانشجویان بسیار ارزشمند است.
وی تشریح کرد: رضایتمندی مقام معظم رهبری به آن معناست که شما بزرگ‌ترین پیروزی را به دست آورده‌اید. همه خشنودی شهدا و ایثارگران این بود که امام و رهبری از آنان راضی باشند، این معرفتی بوده که به هر کسی داده نمی‌شود. موضوع کرسی‌های آزاداندیشی موضوعی بوده که مورد تأکید مقام معظم رهبری است. انقلاب ما انقلاب گفتگو، بصیرت، علم، دانش، فهم و شعور بوده؛ بنابراین بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری خطاب به مردم و جوانان سرشار از سخنان تمدن سازی و خودسازی است.
حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی رئیس موسسه پژوهش علوم انسانی صدرا در خردادماه سال جاری در این باره گفت: این امر سرمایه بزرگی برای مجموعه کارهای فکری و کرسی‌های آزاداندیشی محسوب می‌شود. همانطور که مقام معظم رهبری تأکید داشته‌اند، کار دانشگاه آزاد اسلامی باید الگویی برای سایر دانشگاه‌های کشور باشد.
وی با بیان اینکه یکی از مؤلفه‌های اصلی فرهنگ، آزاداندیشی است، تصریح کرد: آزاداندیشی لازمه خردورزی و عقل‌محوری است. اسلام با عقل سروکار دارد و اسلامی ارزشمند است که اسلام محققانه باشد نه مقلدانه. اسلام محققانه نیز با تحقیق، پرسش‌گری، نقد و گفتگو فراهم می‌شود و ما باید بتوانیم این فرصت را فراهم کنیم.
رئیس مؤسسه پژوهش علوم انسانی صدرا افزود: آزاداندیشی به جامعه حیات می‌بخشد و اگر می‌خواهیم جامعه پویا باشد، تحریک داشته باشد، از پژمردگی نجات پیدا کرده و از تحجر جدا شود، باید به سمت آزاداندیشی حرکت کنیم.
غلامی تصریح کرد: جامعه اسلامی نه تنها به آزاداندیشی تمایل دارد، بلکه اصرار دارد آزاداندیشی را بسط و گسترش دهد. تضارب اندیشه‌ها، طرح پرسش‌های درست و نقدهای عالمانه لطمه‌ای به ما نمی‌زند و جریان روشن‌اندیشی انقلاب اسلامی هیچ واهمه‌ای از طرح پرسش‌های جدید نداشته و به توانایی اسلامی برای پاسخگویی به شبهات ایمان دارد. در این زمینه دانشگاه آزاد اسلامی با برگزاری دو هزار کرسی آزاداندیشی، خروجی‌های بسیار مثبتی داشته و هیچ مشکلی نیز ایجاد نشده است.
در کرسی‌های آزاد اندیشی دانشجویان به صورت آزاد، نظام‌مند، منطقی و عالمانه به اظهار نظر، تبادل آراء و گفتگو در موضوعی خاص می‌پردازند؛ هدف از برگزاری این کرسی ها، نهادینه‌سازی آزادی بیان و تضارب آراء با رعایت اخلاق و منطق گفتگو، تقویت روحیه حقیقت‌جویی، آزادگی و قانون‌گرایی، سامان‌دهی مباحثات و گفتگوها با صبغه علمی و ایجاد فضای مناسب برای طرح و بیان اندیشه‌های نو، تفکر خلاق و فرهنگ نوآور است.
از این رو، برای جامعه دانشگاهی و مسئولان و متصدیان عرصه‌ی علم و دانش درک عمیق ابعاد مختلف مفهوم آزاداندیشی و آگاهی از نتایج و پیامدهای مطلوب و سازنده آن در راستای رشد و تعالی مادی و معنوی کشور یک ضرورت بنیادی است. در این راستا ایجاد یک گفتمان ملی برای رسیدن به اهداف کلان کشو در حوزه‌های علمی و فرهنگی نیازمند تعامل مراکز مختلف علمی، کمک به رونق و تعمیق مباحث علمی، انباشت تجربه‌های علمی و مدیریتی و حمایت‌های مختلفی که زمینه ساز ارتقاء جمیع توانمندی‌های است که در منابع مادی و انسانی نهفته در این کشور است.
اگر کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌های کشور و درمیان فرهیختگان تشکیل نشود، فرهنگ محافظه کاری شکل می‌گیرد و روحیه نقد ازدانشجویان گرفته می‌شود، بنابرهمین انتظار می‌رود تا دانشجویان و جامعه دانشگاهی کشور به این امر مهم نگاه ویژه‌ای داشته باشند.