گذری بر صلوات شعبانیه | خداوند مهمان ماست یعنی چه؟

به گزارش «مبلغ» – حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در بیاناتی مربوط به تفسیر صلوات شعبانیه میفرماید:

شب و روز ماه شعبان با عبادت پیغمبر(ص) زینت گرفت، یعنی سنّت او و عادت مستمرّ او این بود که شب‌ها را زنده‌ می داشت و روزها را روزه می گرفت، و لذا این پیامبر است که این ماه را ماه رحمت کرده است.

در همین دعای نورانی، وجود مبارک امام سجاد(سلام الله علیه) به ما آموخت که بگوییم خدایا اولاً ما را همراه و در کنار پیامبر قرار بده ، ثانیاً نبوّت، رسالت و وحی او را برای من یک طریق باز قرار بده که من اگر بخواهم آن را بپیمایم هیچ کسی مزاحم من نباشد.

در صلوات شعبانیه، انسان خود را در سایه رحمت بی‌انتهایی که خدا نصیب پیامبر می‌کند مشمول ادعیه سِعه رحمت ذات اقدس الهی می‌نماید. در این دعا به خداوند عرض می کنیم که پیامبر (ص)را شفیع ما قرار بده؛ «وَاجْعَلْهُ لی‏ شَفیعاً مُشَفَّعاً وَطَریقاً اِلَیکَ مَهیعاً»، در این جمله حضرت سجاد (علیه السلام) به خدا عرض می‌کند: خدایا این ماه ماه پیامبر و صدر و ذیل این ماه، رحمت است و رحمت بودنِ صدر و ذیل این ماه برای این است که نبی رحمت شب‌ها را به نماز و روزها را به روزه می‌گذراند. یعنی این زمان را این متزمّن پربرکت کرد، همان‌طوری که مکان را این متمکّن پربرکت می‌کند.

خدمت به وحی و نبوت بهترین راه رسیدن به مقصد الهی است،  اگر کسی واقعاً در خدمت وحی و نبوّت بود این شخص یک طریق مهیعه و راحت دارد، که نه بیراهه می‌رود نه راه کسی را می‌بندد و اگر ـ خدای ناکرده ـ مشکلی داشت این راه بسته می شود و این راهِ بسته به مقصد نمی‌رسد همان که فرمود: ﴿فَهُمْ فِی رَیبِهِمْ یتَرَدَّدُونَ﴾؛ شک و تردید باعث عجز است، ولی اگر انسان وارد یک طریق مهیعه شد مرتب بدون مزاحمت به مقصد می‌رسد.

انسان در این ماه شایستگی آنرا دارد که هم مهمان خدا شده و هم مهماندار او گردد،  این دعاهای ماه رجب و شعبان برای آن است که انسان را هم شایسته کند که مهمان خدا بشود هم شایسته کند که مهماندار خدا بشود؛در این معامله سود کلا مال انسان است چون گاهی خدای سبحان مبایعه می‌کند خرید و فروش می‌کند و با انسان گفتگو دارد چه اینکه در مناجات شعبانیه همین است.

اما خدا مهمان ما باشد یعنی چه؟ ما چه داریم که او را مهمان کنیم یک و چه وقت او مهمان ما می‌شود دو؟! این در حدیث قدسی آمده است که «انا عند المنکسره قلوبهم» یعنی خدای سبحان مهمان دلهای شکسته است و آن انکسار را آن فقر را آن خضوع را آن خشوع را آن بندگی خالص را خدا می‌پذیرد این «انا عند المنکسره قلوبهم» جزء مصادیق مهمان شدن خدا نسبت به دلها است.

این ماهی است که شبش، روزش، سحرش، بین‌‌الطّلوعینش، صبحش، عصرش، ظهرش محفوف به رحمت است «شَعْبانُ الَّذی‏ حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَهِ وَالرِّضْوانِ» اگر چیزی را آدم بپیچد این از هر طرف پوشیده و پیچیده رحمت است. در همین صلوات عندالزوال می‌خوانیم و وجود مبارک امام سجاد(سلام الله علیه) به ما آموخت این ماه محفوف به رحمت است پیچیده است به رحمت؛ از هر طرف یک رحمت است صبحش رحمت، عصرش رحمت، ظهرش رحمت، سحرش رحمت ماه شعبان تقریباً نشانه بسط است گرچه ماه رجب ماه پربرکت است آن با قبض همراه است این با بسط همراه است؛ آثار رحمت در این شهر هست خیلی هم نمانده به ماه مبارک رمضان طرزی خودمان را در این ایام آماده کنیم که خدا ما را به عنوان مهمانی بپذیرد.

متن صلوات شعبانیه:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا درود فرست بر محمد و آلش

شَجَرَهِ النُّبُوَّهِ وَ مَوْضِعِ الرِّسَالَهِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَئِکَهِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ أَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِ‏

که درخت نبوتند و محل رسالت و جایگاه رفت و آمد فرشتگان و معدن علم و حکمت و خاندان و حى ‏اند

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آلش

الْفُلْکِ الْجَارِیَهِ فِی اللُّجَجِ الْغَامِرَهِ یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَهَا وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا

که آنان کشتى دریاى معرفتند و روان در اعماق آن دریا هر کس بر آن کشتى در آید از غرق ایمن است و هر کس در نیاید، به دریاى هلاکت غرق خواهد شد

الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اللاَّزِمُ لَهُمْ لاَحِقٌ‏

هر کس بر آنها تقدم جوید از دین خارج شود و هر کس از آنان عقب ماند نابود گردد و هر کس همراه آنان باشد ملحق به آنها خوهد شد

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا درود فرست بر محمد و آلش

الْکَهْفِ الْحَصِینِ وَ غِیَاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکِینِ وَ مَلْجَإِ الْهَارِبِینَ وَ عِصْمَهِ الْمُعْتَصِمِینَ‏

که حصار محکم امتند و فریادرس بیچارگان و درماندگان و پناه گریختگان‏ و نگهبان عصمت طلبان‏ اند

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آلش

صَلاَهً کَثِیرَهً تَکُونُ لَهُمْ رِضًى وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَدَاءً وَ قَضَاءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّهٍ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ‏

درود بسیار که آن درود موجب خشنودى آنها باشد و اداى حق آنها بر ما شود به حول و قوه تو اى خداى عالمیان

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آلش

الطَّیِّبِینَ الْأَبْرَارِ الْأَخْیَارِ الَّذِینَ أَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ وَ وِلاَیَتَهُمْ‏

که پاکان و نیکان و برگزیدگان عالمند که بر ما واجب کردى حقوقشان را و طاعت و محبتشان را فرض نمودى

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا درود فرست بر محمد و آلش

وَ اعْمُرْ قَلْبِی بِطَاعَتِکَ وَ لاَ تُخْزِنِی بِمَعْصِیَتِکَ‏

و قلب مرا به طاعتت پر نور و معمور ساز و مرا به عصیان خود رسوا و خوار مگردان

وَ ارْزُقْنِی مُوَاسَاهَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِمَا وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ‏

و روزیم کن که مواسات کنم با فقیران که رزقشان تنگ نمودى به وسعتى که از فضل و کرمت به من عطا کردى

وَ نَشَرْتَ عَلَیَّ مِنْ عَدْلِکَ وَ أَحْیَیْتَنِی تَحْتَ ظِلِّکَ‏

تا عدالت تو را منتشر گردانم و مرا زنده بدار در سایه عنایتت

وَ هَذَا شَهْرُ نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبَانُ الَّذِی حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَهِ وَ الرِّضْوَانِ‏

و این است شعبان ماه رسولت سید پیغمبران که این ماه را به رحمت و رضا و خوشنودیت در پوشیده ‏اى

الَّذِی کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ (سَلَّمَ) یَدْأَبُ فِی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ‏

و رسولت صلى الله علیه و آله و سلم جهد و کوشش بسیار به نماز و روزه

فِی لَیَالِیهِ وَ أَیَّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فِی إِکْرَامِهِ وَ إِعْظَامِهِ إِلَى مَحَلِّ حِمَامِهِ‏

در شبها و روزهاى این ماه داشت و براى فروتنى به درگاه تو این ماه را تا به آخر محترم و گرامى مى ‏داشت

اللَّهُمَّ فَأَعِنَّا عَلَى الاِسْتِنَانِ بِسُنَّتِهِ فِیهِ وَ نَیْلِ الشَّفَاعَهِ لَدَیْهِ‏

اى خدا پس تو ما را هم یارى فرما بر پیروى سنتش و به شفاعتش نایل گردان

اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْهُ لِی شَفِیعاً مُشَفَّعاً وَ طَرِیقاً إِلَیْکَ مَهْیَعاً

خدایا و حضرتش را براى من شفیع مقبول الشفاعه قرار ده و طریق مستقیم هموار بسوى خود گردان

وَ اجْعَلْنِی لَهُ مُتَّبِعاً حَتَّى أَلْقَاکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ عَنِّی رَاضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبِی غَاضِیاً

و مرا پیرو آن بزرگوار ساز تا روزى که تو را ملاقات مى ‏کنم که روز قیامت است در آن روز از من خوشنود باشى و از گناهانم چشم پوشى

قَدْ أَوْجَبْتَ لِی مِنْکَ الرَّحْمَهَ وَ الرِّضْوَانَ وَ أَنْزَلْتَنِی دَارَ الْقَرَارِ وَ مَحَلَّ الْأَخْیَارِ

در حالى که لطف و رحمتت را بر من حتم فرموده و مرا در منزل همیشگى بهشت ابد که محل خوبان است منزل دهى.

منبع: شفقنا