چطور به سوالات جنسی فرزندمان پاسخ بدهیم؟

به گزارش «مبلغ» به نقل از فارس – «چندوقت قبل خانمی تعریف می‌کرد، فرزندش توسط همکلاسی‌اش از راه به در شده است. پرسیدیم چرا؟ تعریف کرد که بچه‌ کلاس چهارمی‌اش از او سوالات ناجور و جنسی می‌پرسد. این خانم شاکی بود که  بی بند و باری در مدارس بیداد می‌کند و باید یک فکر اساسی کرد.» اگر شما هم فرزند کودک یا نوجوان داشته باشید، قطعا متوجه احساس کنجکاوی فرزندتان شده‌اید و سوالات ریز و درشت فرزندان شما را هم هدف گرفته است. در این میان یکی از موضوعاتی که بچه‌ها نسبت به آن کنجکاوی نشان می‌دهند، سوالات جنسی است.

احتمالا بعد از شنیدن سوالات در این حوزه از فرزندتان عصبانی و حتی نگران شده‌اید و به این فکر افتادید که حتما فرزندتان دچار بلوغ زودرس شده است؟!

در این گزارش قصد داریم نگرانی شما را برطرف کنیم و با ارائه راهکارهایی کمی در رفع دغدغه تان کمک حالتان باشیم تا بعد از مواجه شدن با  سوالات جنسی از سوی فرزندتان، به «هول و ولا» نیفتید و به درستی پاسخ فرزندتان را بدهید.

* سوالات جنسی بچه‌ها عیب است؟

در ابتدا می‌خواهیم بپرسیم از نظر شما سوال پرسیدن بچه ها چه عیبی دارد که بعد از شنیدن یک سوال از دهان بچه، ترش می‌کنید و طوری رفتار می‌کنید که انگار طفل معصوم تان گناه کبیره کرده است؟! بله حق می‌دهیم که سوالات کودکان از والدین، گاهی می‌تواند خیلی عجیب باشد و والدین در آن لحظه احساس ترس و اضطراب را تجربه کنند. اما سوال پرسیدن کودکان چه عیبی دارد که والدین احساس ترس و ناامنی و از دست رفتن بچه‌شان را می‌کنند؟! پس کودک‌تان از کجا باید آموزش ببیند؟

شما به عنوان والدین یک کودک، باید همیشه آماده باشید تا فرزندتان یک روز بیاید و سوالی جدید درباره رابطه‌ی جنسی یا مسائل جنسی از شما بپرسد. کنجکاوی و سوالات فرزند در مورد مسائل جنسی عیب نیست. بنابراین بهتر است در چنین مواقعی واکنشی به جا داشته باشید. در قدم اول باید بدانید که همه بچه ها روزی چنین سوالی از والدین شان می‌پرسند. اما کی و کجایش در بچه‌ها متفاوت است.

* بچه‌ها از چه زمانی درگیر مسائل جنسی می‌شوند؟/ سکوت ممنوع!

روانشناسان می‌گویند؛ کودکان از حدود سه سالگی درگیر کنجکاوی جنسی می‌شوند و این پرسش‌ها در چهار تا پنج سالگی به اوج خود می‌رسد. این بخشی از روند طبیعی رشد آن‌هاست. پاسخ به سوالات جنسی کودک یکی از مراحل چالش‌برانگیز تربیت جنسی کودک است. باید این نکته را در نظر داشته باشید که واکنش شما در نهایت بیشترین تاثیر را در آینده‌ی کودک خواهد داشت.

مغز کودکان اینگونه است که تا به جواب سوالشان درباره‌ هر موضوعی نرسند، دست از کاوش برنمی‌دارند. پس بهتر است جواب سوالات جنسی‌ کودک پیش والدین و افراد ایمن داده شود تا اینکه کودک به دنبال جواب سوالش در اینترنت (در سنین دبستان) و یا از طریق پرسش از افراد نامطمئن باشد. اگر می‌خواهید فرزندی سالم به لحاظ روانی، اجتماعی و عاطفی تربیت کنید، باید از اصول تربیتی گذشته که شامل تنبیه، تحقیر و تلاش برای خاموش‌سازی سوالات کودک بود دور شوید و به تعامل مثبت با کودک برسید.

* یک فضای صمیمی و آزاد در خانواده ایجاد کنید/ اعتماد فرزندتان را جلب کنید

کودکان وقتی که در مدرسه و یا خارج از مدرسه در رابطه با مسائل جنسی چیزهایی را یاد می‌گیرند به احتمال زیاد سؤالات زیادی در ذهنشان خواهند داشت. موضوع قطعاً می‌تواند گیج کننده باشد. تغییرات بدنی و مسائل جنسی بخش مهمی از رشد انسان هستند. همیشه یادتان باشد در صورتی که شما اطلاعات مربوط به مسائل جنسی را به کودک خود یاد ندهید او این اطلاعات را از گروه دوستانش خواهد گرفت که در اکثر موارد نیز اطلاعات ناقصی است و در آن اغراق یا کوتاهی شده است.

دکتر «سیدمجتبی حورایی» مشاور و کارشناس تربیتی صداو سیما، در این باره می‌گوید: «باید سعی کنید که یک فضای صمیمانه و آزاد در خانواده به وجود بیاورید که بچه احساس امنیت کند. تا اگر چیزی دیده است و سوالی داشت بدون ترس و برخورد بد آن را مطرح کند. مثلا در مدرسه و هم بازی‌هایش چیزی را می‌بیند و می‌شنود و از ما بپرسد این کلمه یعنی چه؟  بتواند راحت با ما موضوعات مطرح کند. اگر پدر و مادر این فضای صمیمانه را ایجاد نکرده باشد، دچار مشکل خواهند شد. مثلا سوالی مطرح کرد پدر و مادر برخوردهای ترسناک نکنند مثل اینکه این را از کجا شنیدی؟ چه کسی آن را گفته است؟ فرزندتان را مواخذه نکنید ، چراکه ممکن است دیگر از ما سوال نپرسد.»

پس اگر فرزندتان از شما سوالی در مقوله تربیت جنسی پرسید، لازم نیست نگران شوید. بدانید تا اینجای کار را درست رفته‌اید و فرزندتان به شما اعتماد دارد که سوالات و دغدغه هایش را با شما در میان گذاشته است.

* به سوالات جنسی فرزندمان چطور پاسخ بدهیم؟/ والدینی باشید که می‌توان از آن‌ها سؤال پرسید!

بعد از اینکه یک فضای امن برای فرزندمان ایجاد کردیم، باید منتظر سوالات و کنجکاوی های او باشیم و در قدم بعدی بدانیم چطور به سوالات فرزندمان پاسخ بدهیم. سؤال فرزندتان هر چیزی بود، سعی کنید به او نپرید و تشر نزنید که: «این چه سؤالیه؟»، «این فکر از کجا به سرت زده؟» یا با گفتن «بعداً در موردش صحبت می‌کنیم، الان وقت ناهاره!» از گفت‌وگو طفره نروید.

در هر دو حالت، کودک خردسال شما این پیام روشن را دریافت می‌کند که سؤالات طبیعی و معقول او ممنوعه است و او بچه بدی است که حتی به آن‌ها فکر کرده است. بنابراین، اگر شما هم می‌خواهید والدینی باشید که می‌توان از آن‌ها سؤال پرسید، درعوض، با گفتن «این سؤال خوبیه!» از او تعریف کنید که چند لحظه هم برای شما وقت می‌خرد تا در مورد جوابتان فکر کنید. پس از این‌که با او صحبت کردید، با جمله‌هایی شبیه به این تشویقش کنید: «هر وقت خواستی باز هم از من سؤالات بیشتری بپرس.» فرزند شما باید بداند که شما عاشق این نوع گفت‌وگو هستید.

* به تناسب سن به سوال فرزندتان پاسخ بدهید

دکتر «سیدمجتبی حورایی» مشاور و کارشناس تربیتی صداو سیما می‌گوید: « وقتی فرزند تان سوال می‌پرسد به فراخور نیاز و تقاضا و تناسب سن و سالش پاسخ بدهیم. سوالی که بچه ۵ ساله می‌پرسد با سوال یک بچه ۱۵ساله فرق دارد. مثلا اگر بچه می‌پرسد : « من چطور به دنیا آمدم؟» نیازی نیست که از اول فیزیولوژی و آناتومی آدم را برای بچه آموزش بدهیم. همانقدر که اقناع و سوالش برطرف می‌شود به سوالش پاسخ بدهید. تا وقتی که خودش به سوال بعدی برسد.

مثلا در پاسخ به همین که چطور بچه به دنیا می‌آید؟ بگویید: وقتی پدر و مادر ازدواج می‌کنند، خداوند به آنها هدیه ازدواج می‌دهد و در دلِ مادر یک بچه می‌گذارد. اگر این سوال را یک بچه نوجوان بپرسد. طور دیگری باید پاسخ داد.

* گشاده رو باشید، اما نخندید!

والدین باید هنگامی که با سوالات جنسی از سوی فرزندشان رو به رو می‌شوند، گشاده رو باشند تا بتوانند به گفت‌وگو ادامه دهند. اما مراقب باشید این پاسخ دهی‌ها به هیچ عنوان با خنده و شوخی بیان نشود و جدی باشید. با هر پاسخی که به فرزندتان می‌دهید برایش عظمت خداوند را شرح دهید و بگویید خداوند آنقدر قدرتمند و قادر و توانا است که این کار را کند.

دکتر حورایی می‌گوید: « پاسخ به سوالات جنسی بچه ها همراه با شوخی  و خنده، بچه را به سمت کنجکاوی خطرناک می‌برد. بچه فکر می‌کند‌ ماجرا پشت پرده‌ای دارد که والدین نمی‌خواهند بگویند پس  می‌رود سمت فضای مجازی یا دوستان و سوالاتش را می‌پرسد. پس سوال فرزندتان را با خنده و شوخی پاسخ ندهید.»

* بچه ها گیرتان می‌اندازند، اما…

پاسخ به سوالات جنسی کودک قطعاً ساده نیست. آن‌ها گاهی با کنجکاوی بیش از حد والدین را گیر می‌اندازند. اما حفظ آرامش و دادن پاسخ‌های ساده، کلید جلب اعتماد کودک است. والدینی که به کودک خود پاسخ‌های ساده و قابل درک می‌دهند، اعتماد او را جلب می‌کنند و فرزندشان را از مواجه با آسیب های بعدی در امان نگه می‌دارند.