راهکارهای مصنوعی برای بالابردن «اعتمادبه نفس»!

به گزارش «مبلغ» به نقل از روزنامه جام جم – ایران یکی از پر رونق ترین بازار برای فروش لوازم آرایشی را به خود اختصاص داده است. برخی ها می گویند ایران رتبه اول مصرف لوارم آرایشی را به خود اختصاص داده و برخی هم ایران را بعد از عربستان، دومین مصرف کننده لوازم آرایشی می دانند. این ماجرا به تبلیغات زیاد شرکت های لوازم آرایشی برمی گردد اما ماجرا این است که شرکت ها با فروش بالای مواد آرایشی یک چیز را ثابت می کنند؛ اعتماد به نفس پایین برخی زنان ایرانی.

دنیای مدرن ملاک های زیبایی را تاحدود زیادی تغییر داده است. شبکه های مختلف اجتماعی و تبلیغات ماهواره ای، فرهنگ جدیدی را در کشور ما نهادینه کرده اند که با فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی فرسنگ ها فاصله دارد. بازار پر رونق لوازم آرایشی در شبکه های مجازی این روزها تقریبا استفاده از شبکه اینستاگرام کم رونق شده اما تا همین دو ماه پیش یک سرچ ساده با کلید واژه لوازم آرایش و آرایشگری نشان می داد چه تعداد زیادی از صفحات مجازی به فروش این مواد  یا آرایشگاه های زنانه اختصاص پیدا می کرد و این نشان دهنده این بود که این صفحات به طور موازی با تبلیغات محصولات آرایشی در فضای مجازی و آموزش خودآرایی قادرند یک فرهنگ را به سرعت به جامعه تزریق کنند.

رابعه پور حسینی، روان شناس و استاد دانشگاه بر این موضوع صحه می گذارد که آن قدر مدگرایی در بین جوانان ریشه دوانده که اصولا جوانان می کوشند  تیپ و ظاهر خود را با تیپ افرادی که در فضای مجازی می بینند، یکی کنند. این را در لباس هایی که امروزه در مغازه ها می بینیم، می توان تایید کرد. شما تصور کنید همین گروه بی تی اس که کنسرت جام جهانی امسال را به عهده داشتند تا چه میزان روی تیپ و ظاهر بچه های نوجوان ما تاثیرگذار بوده. در واقع باید گفت چیزی که در جامعه ما تاکنون هنجار شکنی بوده امروز به هنجار بدل شده اما بدتر از همه این است که آرایش داشتن زنان در برخی از مشاغل به معیاری برای استخدام آنها در شغل های آزاد تبدیل شده و این فاجعه است.

به اعتقاد این روان شناس اجتماعی این نگاه به زنان تعبیرش این است که به زنان به عنوان کالای تبلیغاتی نگاه می شود و در واقع آرایش زن وسیله ای برای جذب مشتری در این مشاغل به شمار می رود.

مدگرایی، تجملات را بالا می برد

او به این نکته اشاره می کند که دغدغه داشتن چهره جذاب، موضوعی طبیعی است اما وقتی این دغدغه با احکام دین در تعارض قرار گیرد آن وقت است که دیگر از مجاری خود خارج می شود. نکته این است که ترویج مدگرایی می تواند تجمل گرایی را سبب شود و تجمل گرایی با خود، افزایش توقعات و انتظارات را به همراه دارد و این سبب می شود افراد مدام از زندگی خود و شرایطی که در آن قرار گرفته اند، رضایت نداشته و مدام در حال اعتراض نسبت به اوضاع زندگی خود باشند.

او توضیح می دهد: «گاهی اوقات رفتار ما را مشاهدات ما شکل می دهد به این معنا که وقتی زیاد در شبکه های مجازی می گردیم، تصاویری را می بینیم که شاید اصلا قصدمان از دیدن شان تقلید نباشد اما خود به خود این تصویر در ضمیر ناخوداگاه ما نقش می بندد؛ این سبب می شود وقتی به لوازم و ابزار دسترسی پیدا کردیم  خود را به چهره ای که نسبت به آن احساس خوشایندی پیدا کردیم، شبیه کنیم.»

چهره زیبا و اعتماد به نفس

به اعتقاد این استاد دانشگاه، چهره جذاب می تواند در جذب مخاطب و بالا رفتن اعتماد به نفس افراد تاثیر مثبت داشته باشد اما این پیراستگی برای داشتن چهره زیباتر باید متناسب و همخور با فرهنگ قالب جامعه باشد. وقتی فردی تمام جذابیت و ارتباطات اجتماعی خود را به چهره خلاصه کند در واقع در ذهن خود یک خط بطلان روی رفتار، منش، شخصیت و ارزش های درونی خود می کشد.

پور حسینی به این موضوع اذعان می کند که وقتی اعتماد به نفس در فردی کم باشد، سبب می شود فرد چهره زیبا را ملاک خوبی به جای سیرت زیبا قرار دهد. این در حالی است که چهره زیبا همه آن چیزی نیست که برای افزایش اعتماد به نفس نیاز است و منش، رفتار و وجهه اجتماعی خوب چه بسا بسیار پر رنگ تر از چهره خوب در افزایش اعتماد به نفس نقش آفرینی می کنند.

آرایش زیاد، نوعی اختلال است

وقتی کسی مدام آرایش می کند و مدام به دنبال تایید دیگران است به یک اختلال مبتلا شده است.

پورحسینی به این موضوع اشاره می کند و بر این باور است نکته ای که برخی را به سمت مدگرایی و استفاده افراطی از لوارم آرایشی سوق می دهد ترس از عدم پذیرش یا ارزیابی منفی از سوی گروه هایی است که برای جوان  یا نوجوان اهمیت دارند. در چنین شرایطی فرد مدام می خواهد خودش را طوری نشان دهد که مورد تایید جمع باشد.  او ادامه می دهد: «البته ریشه این ماجرا از همان کودکی در ذهن کودک کاشته می شود. اصولا وقتی خانواده ها مهمان دارند مدام از کودک می خواهند لباس مرتب بپوشد و موهایش را شانه بزند و اتاقش را مرتب کند و آراسته جلوی دیگران ظاهر شود. این یعنی کودک باید با آراستگی و مرتب بودن تایید دیگران را جلب کند. او یاد می گیرد ظاهرش را تغییر دهد تا نظر دیگران را جلب کند.

او معتقد است: «ترس از عدم تایید از سوی دیگران، عدم شناخت از نقاط مثبت وجودی خود، نداشتن اعتماد به نفس و ارزیابی منفی از سوی دیگران سبب می شود اهمیت ظاهر زیبا در نگاه افراد دو چندان شود.»  در برابر این نگاه اما وقتی فردی به این نتیجه برسد که ظاهر آراسته باید به خاطر خودش باشد، نه تایید نظر دیگران آن وقت است که ملاک ها در ذهن او تغییر می کند و موجب می شود به توانمندی های خود تکیه کند.