تاملی در افق نگاه رهبر انقلاب
شاخص‌های «رهبری» در برخورد با «بدحجابی»
مبلغ/ در سال های اخیر رهبر انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای، در مساله برخود با بدحجابی زنان چه رویکردهایی را مطرح کرده اند؟ پاسخ به این پرسش، نیازمند تاملی در بیانات رهبری در این موضوع است.
به گزارش «مبلغ» به نقل از خبرآنلاین، رهبر انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای همواره در مسائل فرهنگی و آسیب های اجتماعی در سال های گذشته، بر افق ها و نگاه های اعتدالی تاکید کرده اند. این تاکیدات در حالی بوده که روند اجرایی برخی نهادها را در روش ها و برخوردهای تند و افراطی، مورد نقد قرار داده است.
در این پرونده خبرآنلاین، به تبیین و ترسیم رویکردهای سال های اخیر رهبری انقلاب، نسبت به برخورد با بدحجابی در جامعه اشاره شده است:
تاکید رهبری به مساله حجاب در سال ۱۳۹۱
مهر ماه سال ۱۳۹۱ بود که رهبر انقلاب در سفری به مشهد در دیدار با روحانیون، مساله امر به معروف و نهی از منکر را خصوصا در برخورد با زنان بدحجاب مطرح کردند. سخنان آن سال رهبری که عمق ریشه های اخلاقی و رحمانی را در جامعه نشانه گرفته بود، چنان تاثیرگذار شد که همه جریان های سیاسی و فرهنگی را گرد آن بیانات به وفاق رساند.
جایی که فرمودند:
« خودتان را مجهز کنید، مسلح به سلاح معرفت و استدلال کنید، بعد به این کانونهای فرهنگی – هنری بروید و پذیرای جوانها باشید. با روی خوش هم پذیرا باشید؛ با سماحت، با مدارا. فرمود: «و سنّة من نبیّه»، که ظاهراً عبارت است از «مداراة النّاس»؛ مدارا کنید. ممکن است ظاهر زننده‌ای داشته باشد؛ داشته باشد. بعضی از همینهائی که در استقبالِ امروز بودند و شما – هم جناب آقای مهمان‌نواز، هم بقیه‌ی آقایان – الان در این تریبون از آنها تعریف کردید، خانمهائی بودند که در عرف معمولی به آنها میگویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد میریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباخته‌ی به این اهداف و آرمانهاست. او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقصهای این حقیر باطن است؛ نمی‌بینند. «گفتا شیخا هر آنچه گوئی هستم / آیا تو چنان که مینمائی هستی؟». ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم میکند؛ نهی از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت. بنابراین با قشر دانشجو ارتباط پیدا کنید.»
اگرچه متاسفانه این افق نگاه دقیق و عمیق رهبری، رویکرد نهادهای انتظامی و ستادی را در برخوردهای اجتماعی تغییر نداد.
تاکید رهبری به مساله حجاب در سال ۱۳۹۹
پس از آن در سال ۱۳۹۹ مجددا رهبر انقلاب در روز میلاد حضرت فاطمه(س) پس از تبیین جایگاه زن در اسلام و تبیین رویکرد حجاب اسلامی زن، اشاره ظریفی به ادب در جامعه اسلامی کردند.
آیت‌الله خامنه‌ای در آن سال خطاب به مسئولان و نهادهای فرهنگی و اجتماعی به این نکته اشاره کردند که « بدگویی و بدزبانی در جامعه باید جمع شود و ادب اسلامی گسترش یابد »
تاکید رهبری به مساله حجاب در سال ۱۴۰۰
بحث های حجاب که بالا گرفت باز در خرداد ماه سال ۱۴۰۰ در سالروز ارتحال امام خمینی در سخنرانی شان، دیدگاه امام خمینی درباره حجاب در جامعه اسلامی را بیان کردند.
گرچه در همه سال های پیشین، نوع برخوردهای چهره هایی همچون سردار قاسم سلیمانی در برخورد با زنان و دختران بدحجاب، نمونه ای تاثیرگذار بود. همواره روایت های رسمی و غیر رسمی از نگاه و برخورد رحمانی و منطقی و معتدل او با دختران بدحجاب، زبان زد خاص و عام شده بود. رفتارهایی که همواره تاثیرگذار بود و دلنشین و مرز قلب های انسانی را درمی نوردید. برداشتی از نگاه شهید سلیمانی به حجاب
این ها در حالی بود که پیوسته سیاست ها و رفتارهای پلیسی علیه بدحجابی همچنان ادامه می یافت، اگرچه همواره و همچنان ناکام و بی نتیجه؛ بدحجابی و برخورد سخت: از گشت جندالله تا گشت ارشاد
چنان که نخبگان و گروه های مرجع اجتماعی بر این مهم تاکید می کردند که این رفتارهای تند و خشن پلیسی، دقیقا خلاف رهنمودهای رهبری است که پیوسته تاکید می کردند: «نهی از منکر کنید اما با زبان خوش ، نه با ایجاد نفرت»
تاکید رهبری به مساله حجاب در سال ۱۴۰۱
آغاز تابستان ۱۴۰۱ بود که باز همان برخوردهای تند و تلخ با زنان و دختران گسترش یافت. دوباره از ستاد امر به معروف تا نیروهای انتظامی، همان رفتارهای گشت ارشادی بی نتیجه را در دستور کار وسیعی قرار دادند. تندروی ها آنقدر بالا گرفت که مجددا رهبر انقلاب مجبور به ورود شدند و در سخنرانی ۵ مرداد ۱۴۰۱ خود دوباره در دیدار با روحانیون و ائمه جمعه بر مساله برخورد درست و منطقی با بدحجابی زنان تاکید کردند.
تاکیدی که این بار شاخص های روشنی را برای همگان خصوصا برخورد نهادهای حکومتی روشن می کرد: موضوع حجاب را بسیار متین ، منطقی و به دور از احساساتِ بی‌مورد مطرح کنید
در این پرونده این هفته خبرآنلاین، حجت الاسلام محمد حسین معزی، مدیر حوزه علمیه امام مجتبی(ع) در لواسان، در یادداشتی به تبیین این شاخص های حضرت آیت الله خامنه ای در برخورد اعتدالی با آسیب بدحجابی پرداخته است.
معزی برای تبیین این شاخص های رهبری انقلاب، چهار مساله را از هم تفکیک کرده است: اول: جایگاه امر دینی برای هر فرد، دوم: جامعه شناسی زنان بی حجاب که عموما اهل عفاف هستند. سوم: دستورات دین و شیوه اخلاق پیامبر و اهل بیت (ع) برای برخورد و ترویج امر به معروف و نهی از منکر چهارم: نقد روش پلیسی و رفتارهای خشن با مردم
متن کامل این یادداشت را بخوانید: سه شاخص رهبری، مخالف رفتارهای پلیسی با بدحجابی
دیگر یادداشت های گروه نخبگان در این باره:
یادداشت محسن غرویان: دغدغه‌های رهبری برای رابطه با مردم
یادداشت سیدمحمدعلی ابطحی: سخنان رهبری با ائمه جمعه؛ مانیفست آسیب‌شناسی از وضعیت کشور
یادداشت محمدرضا زائری: مسأله حجاب و موضوع عدالت در یک سطح هستند؟
یادداشت فروزان آصف نخعی: برداشتی از نگاه شهید سلیمانی به حجاب
یادداشت علی زمانیان: حجاب قانونی یا حجاب اجباری؟
یادداشت محمدمنصور هاشمی: رعایت‌نکردن حجاب، «گناه شرعی» است یا «جرم قانونی»؟
یادداشت محمدرضا اسلامی: اجرای واژگونه مصوبات حجاب و عفاف
یادداشت علی نجفی توانا : چرا برخورد با بدحجابی موفق نبوده است؟
یادداشت مجید ابهری: نقدی بر رفتارهای نفرت پراکنانه گشت ارشاد
یادداشت صادق زیباکلام : خطای تندروها در مساله حجاب
یادداشت علی‌اکبر گرجی: قانون مصلح است، نه ناسازگار
یادداشت محسن کمالیان: سه روحانی مطرحی که اجبارکردن حجاب شرعی را قبول نداشتند
یادداشت مهدی نصیری: حجاب از منظر حزب الله لبنان و حزب الله ایران
یادداشت محمد مهاجری: آیا بدحجاب‌ها در حال لجبازی با نظام هستند؟
یادداشت روح الله جمعه ای: گشت ارشاد یا گشت اجبار